Бэс ыйын 6 күнүгэр сибэккилээх Сиэйэ сиригэр чаҕылхай суруналыыс, сытыы бөрүөлээх публицист, ураты буочардаах бэйиэт Николай Иванович Харитонов — Чуор төрөөбүтэ 90 сылынан «Олох умсулҕана» кинигэтин биһирэмэ буолла.
Кинигэни хомуйан оҥордулар Николай Иванович кыыһа Күннэйэ Харитонова, суруналыыс Надежда Егорова уонна фольклорист Анна Данилова. Кинигэҕэ Николай Чуор араас кэмҥэ суруйбут сытыы ыстатыйалара уонна кини туһунан истиҥ ахтыылар киирдилэр.
Үтүө күн түһүлгэтигэр Николай Чуор олоҕун аргыһа Зоя Ильинична, кыыһа Күннэйэ Харитонова, уола Дьулустаан Харитонов, Дьокуускай куораттан биир дойдулаахпыт Саха народнай суруйааччыта Наталия Михалева-Сайа, Саха көрдөрөр иһитиннэрэр хампаанньа устар бөлөҕө, Ньурба улууһун библиотечнай ситимин үлэһиттэрэ, Николай Чуор аатынан Ньурбатааҕы «Кыталык» култуурнай киин үлэһиттэрэ, Сунтаар улууһун «Ньургуһун»литературнай түмсүү чилиэннэрэ, Сунтаар улууһун култууратын уонна айылгытын салалтатын салайааччыта Саргылана Омукова, Сиэйэ нэһилиэгэгин баһылыга Александры Романов уо.д.а ., куйаар ситимин нөҥүө Дьокуускай куораттан биир дойдулаахпыт, СӨ култууратын, СӨ бэчээтин туйгуна, СӨ үтүөлээх суруналыыһа Надежда Егорова-Намылы уонна Чуор үөрэппит кыыһа А. К. Акимов аатынан Күүкэй политехническай хабааннаах орто оскуолатын алын сүһүөх учуутала, СӨ үөрэҕириитрин туйгуна Ираида Герасимова истиҥ эҕэрдэлэрин эттилэр. Николай Иванович — Чуор дьиэ кэргэнин уонна СӨ култууратын министерствотын аатыттан хардары махтал суруктар, өйдөбүнньүк сэмэй бэлэхтэр туттарыныллылар.
Николай Чуор саха литературата сайдарыгар, инники кэскилигэр ис сүрэҕиттэн ыалдьарын үлэлээбит хаһыаттарыгар уочараттаах суруйуулара эрэ буолбакка, бэчээттэммэккэ хаалбыт санааларын ситимнэрэ туоһулууллар. Ол курдук элбэхтик уонна хорутуулаахтык үлэлээбитэ. Өссө да элбэх матырыйаал кинигэҕэ киирбэккэ хаалбыта. Николай Иванович олоҕун эрэллээх аргыһа Зоя Ильинична Потапова уонна тапталлаах оҕолоро хаалбыт матырыйааллары сыа-сым курдук тутан, харыстаан уура сылдьан, бу саҥа кинигэни бэлэмнээбиттэрэ хайҕаллаах суол.
Салҕыы “Эрэнэ олохпун аныыбын” диэн ырыа -хоһоон түһүлгэтэ ыытылынна. Манна Чуор айар үлэтигэр сүгүрүйээччилэр, биирдилээн уонна бөлөҕүнэн айар куттаах дьон көхтөөх кыттыны ыллылар. Бу күн Тапталы таҥара оҥостубут бэйиэт араас сылларга суруйан хаалларбыт хоһоонноро, ырыалара ылланнылар, маны сэргэ биирдиилээн кыттааччылар ааптарскай хоһооннорун аахтылар. Ырыа-хоһоон түһүлгэтигэр кыттыыны ыллылар «Ньургуһун» түмсүүттэн СӨ суруйааччыларын Сойууһун чилиэннэрэ Николай Васильеич Егоров-Аҕырытта, Валентина Дьячковская-Хара Көмүс, «Ньурба уоттара» түмсүүттэн Алла Сельтюкова-Айалла. Ыалдьыттарбыт Ньурбатааҕы «Кыталык» култуурнай киин үлэһиттэрэ, «Ньурба уоттара» литературнай түмсүү Чуорга анабыл хоһооннорун кинигэтин бэлэх ууннулар. Маны сэргэ Күндээдэ нэһилиэгиттэн ырыа куттаах ыччаттар, Сунтаар улууһун «Ньургуһун»литературнай түмсүү чилиэннэрэ, Элгээйиттэн “Элгээйи Далбардара”, Арыылаах нэһилиэгиттэн “Далбар” учууталлар бөлөхтөрө уо.д.а. Бу ыытыллыбыт ырыа-хоһоон түһүлгэтин көрөн-истэн Саха көрдөрөр уонна иһитиннэрэр хампаанньа устар бөлөҕө Николай Чуор төрөөбүтэ 90 сылыгар аналлаах документальнай киинэ тахсарыгар матырыйаал уһулла, кэлбит ыалдьыттартан интервью ылла.
Суруйааччы, суруналыыс, бэйиэт Николай Иванович киэҥ билиитинэн-көрүүтүнэн, айар үлэ эйгэтигэр киллэрбит кылаатынан, саха интеллигенциятын биир бастыҥ киһитин быһыытынан, олоххо сэргэх уонна ылыммыт литературнай аата этэринии – Чуор сыһыанынан үтүө аата ааттана, хоһооно ааҕылла, ырыата ыллана туруоҕа.
Суруйда Л.А. Попов аатынан Сунтаардааҕы киин бибилэтиэкэ ааҕар саалатын кылаабынай бибилэтиэкэрэ Мария Алексеева
