Сунтаар улууһун бэлиэ күннэрин кэрдиис кэмэ: 2024 сыл

Тохсунньу

1 – Григорий Иннокентьевич Павлов – 95 сааһа (Хоро нэhилиэгэ, 1929), ”Бочуот Знага” уордьан хабалыара, Айылҕа харыстабылын туйгуна, Элгээйи нэһилиэгин, Сунтаар улууһун, Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Трудовая слава Якутии : почет. граждане РС (Я), городов и улусов. – Т. 3. – Якутск, 2010. С. 233-234.

5 – Венера Игнатьевна Саввина – 80 сааһа (Сиэйэ нэhилиэгэ, 1944), Саха АССР үтүөлээх учуутала, норуот үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2000. – Т. 1. – С. 243-244.

7 – Хоро нэһилиэгэр ааҕар балаҕан аһыллыбыта 85 сыла (1939)

Төрүөтэ : Книга приказов Сунтарского РОНО за 1939 г.

9 – Федор Степанович Федоров 70 сааһа (Күүкэй нэһилиэгэ, 1954), СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Күүкэй, Кутана нэһилиэктэрин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 423-424.

12 – Виталий Степанович Иванов – 90 сыла (Кутана нэһилиэгэ, 1934-2001), норуот үөрэҕириитин туйгуна, педагогическай наука хандьыдаата.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. – С. 453-454.

15Николай Егорович Яковлев – 70 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1954), СӨ үтүөлээх учуутала.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия.  – Якутск, 2010  – Т. 4  – С. 450.

16 (4)Петр Людовикович Драверт – 145 сыла (Вятка к., 1879-1945), учуонай, чинчийээччи, поэт.

Төрүөтэ : Пестерев В.И. История Якутии в лицах. –  Якутск, 2001. – С. 129-130.

Бу ыйга туолар – Римма Иннокентьевна Томская (Кегеннюрова) 90 сааһа (Түбэй-Дьаархан нэһилиэгэ, 1934), РФ үрдүк профессиональнай үөрэхтээһин бочуоттаах үлэһитэ.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. – С.209-210.

 

Олунньу

1 – Николай Маркович Сантаев – 85 сааһа (Хадан нэһилиэгэ, 1939), РСФСР култууратын үтүөлээх улэһитэ, РСФСР бочуоттаах кинематографиһа, Е. Ярославскай аатынан СӨ бириэмийэтин лауреата, “Кыһыл көмүс бөрүө” бириэмийэ лауреата, ССРС араадьыйатын уонна тэлэбиидэнньэтин туйгуна, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Энциклопедия культуры и искусства Якутии. – Якутск, 2011.  – С.436-437.

3 (тохс. 22 к.) – Григорий Спиридонович Доценко – 145 сыла (Енисейскэй губерния Малаковскай буолаһыгар, 1879-1934), меценат, атыыһыт.

Төрүөтэ : Саха Респ. Нац. архыыба 288и ф. 1 оп.60дь.

14 – Татьяна Трофимовна Жиркова 75 сааһа (Тойбохой нэhилиэгэ, 1949), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2010.  – Т. 4.  – С. 142.

14 – Светлана Николаевна Харитонова70 сааһа (Сунтаар, 1954), РФ бочуоттаах кинематографиһа.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С. 81.

15 – Надежда Кирилловна Федорова – 80 сааһа (Куокуну нэһилиэгэ, 1944), СӨ тыатын хаҺаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ.

Төрүөтэ : Трудовая слава Якутии : почет граждане и заслуж. работники Респ. Саха (Якутия), городов и улусов. – Якутск, 2006. – Т. 2. – С.237.

20 – Эдуард Львович Васильев – 80 сааһа (Бүлүүчээн нэһилиэгэ, 1944), СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Бүлүүчээн нэһилиэгин,  Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия . – Якутск, 2010. – Т. 4. – С. 66.

21 – Екатерина Ивановна Попова – 70 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1954), СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх учуутала, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2010. – Т. 4. – С. 308.

24 – Иннокентий Софронович Семенов – 125 сыла (II Нөөрүктээйи нэһилиэгэ, 1899-1968), гражданскай сэрии кыттыылааҕа, Ленин, “Бочуот Знага” уордьаннар хабалыардара, Бүлүү уонна Сунтаар улуустарын Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Избранные народом : делегаты Всеякут. съезда Советов, члены ЯЦИК, депутаты Верхов. Совета ЯАССР…,1922-2008. – Якутск, 2009. – С. 40.                                                     

26 – Варвара Петровна Андреева – 75 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1949), РФ бочуоттаах кинематографиһа.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С. 77.

27 – Аркадий Афанасьевич Гурьев – 60 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1964), СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ.

Төрүөтэ : Кутана нэһилиэгэ – Күндэ дойдута. – Мирнэй, 1998. – С. 109.

27 – Владислав Петрович Коротов70 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1954), Арассыыйа суруналыыстарын Сойууһун чилиэнэ, суруналыыстар аан дойдутааҕы федерациятын чилиэнэ, СӨ физкультуратын уонна успуордун туйгуна, СӨ бэчээтин туйгуна.

Төрүөтэ : Журналисты Якутии.  – 2022.  – Кн. 1.  – С. 122.

28 – Маргарита Николаевна Иванова  65 сааһа (Хоро нэһилиэгэ, 1959), СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх учуутала, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия . – Якутск, 2015. – Т. 5. – С. 169.

28 – Иван Константинович Егоров 100 сыла (Тойбохой нэһилиэгэ, 1924-1993), Аҕа дойду Улуу сэриитин 2-с истиэпэннээх уордьанын хабалыара, Саха АССР үтүөлээх агронома, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 42.

 

Кулун тутар

1 – Сунтаардааҕы Оҕо дьоҕурун сайыннарар киин дьиэтэ (пионердар дьиэтэ) аһыллыбыта 65 сыла (1959)

Төрүөтэ : Сунтар от века к веку : очерки истории. – Якутск, 2014. – С. 104.

1 – Валентина Васильевна Иванова – 80 сыла (Дьаархан нэһилиэгэ, 1944-2017) ССРС култууратын туйгуна, Сунтаар нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С. 49.

3 Егор Григорьевич Евсеев 90 сыла (Тойбохой нэһилиэгэ, 1934-2010), Саха АССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ.

Төрүөтэ : Энциклопедия культуры и искусства Якутии. – Якутск, 2011. – С. 169.

3 – Филипп Александрович Евсеев 40 сааһа (Күндэйэ нэһилиэгэ (1984), Арассыыйа Дьоруойа, Күндэйэ нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ :Дьоруой уолаттарбыт : оҕо саастара уонна хорсун быһыылара. –Дьокуускай, 2023. – С. 32-48.

6 – Иван Герасимович Иванов –Уйбаан Нуолур 95 сыла (Кутана нэһилиэгэ, (1929-1999), суруйааччы, СӨ оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо. 95 сыла

Төрүөтэ : Төрүөтэ : Писатели Якутии : биобиблиогр. справ. – Якутск, 2019. – С. 250-251.

8 – Милан Матвеевич Афанасьев  75 сааһа (Элгээйи нэһилиэгэ, 1949), СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ тимир суолун бочуоттаах үлэһитэ, СӨ бэчээтин туйгуна, суруналыыстыкаҕа СӨ Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С.335-336.

9 – Валентина Николаевна Павлова – 80 сааһа (Дьаархан нэһилиэгэ, 1944), РФ уонна СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна, П. А. Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата, И. И. Крафт аатынан бириэмийэ лауреата.

Төрүөтэ : Энциклопедия культуры и искусства Якутии. – Якутск, 2011. – С. 364-365.

9 – Григорий Павлович Иванов 75 сыла (Арыылаах нэһилиэгэ, 1949-2023), РФ уопсай үөрэхтээһин Бочуоттаах үлэһитэ, “Урожай” общество бочуоттаах үлэһитэ, Сунтаар улууһун, Арыылаах нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 192.

9 – Марта Никитична Ефимова 75 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1949), РФ бочуоттаах кинематографиһа.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С. 78.

10 – Сунтаар бибилэтиэкэтигэр оҕону кытта үлэлиир салаа тэриллибитэ 75 сыла (1949)

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск , 2014. – С. 241.

10 – Валерий Герасимович Иванов 75 сааһа (Тойбохой нэһилиэгэ, 1949), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна, Амма нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара: Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С.307.

15 – Лидия Агафоновна Иванова – 90 сыла (Саҥыйахтаах нэһилиэгэ ; Өлүөхүмэ оройуона, 1934-2007), РСФСР, Саха АССР эргиэнин уонна кооперациятын туйгуна, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара: Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 201.

16Василий Ефремович Александров – 100 сыла (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1924-2021), Саха АССР үтүөлээх учуутала, ССРС үөрэҕириитин туйгуна, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Саха АССР персональнай пенсионера, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах бэтэрээнэ, Кутана нэһилиэгин уонна Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 192.

16 – Светлана Васильевна Иванова – 65 сааһа (Арыылаах нэһилиэгэ, 1959), Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 201-202.

18 – Виктор Асапович Ордахов – 95 сааһа (Туойдаах нэһилиэгэ, 1929), ”Бочуот Знага” уордьан хабалыара, СӨ Бочуоттаах бэтэрээнэ, Туойдаах, Сунтаар нэһилиэктэрин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 240.

20 – Анатолий Иванович Афанасьев – 75 сыла ( Кутана нэһилиэгэ, 1949-2012), РФ, СӨ үтүөлээх тириэньэрэ.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 301.

20 – Зинаида Георгиевна Максимова – 75 сыла (Бэрдьигэстээх сэлиэнньэтэ ; Горнай оройуона, 1949-2023), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса. – Якутск, 2010. – С. 119.

21 – Николай Григорьевич Яковлев 60 сааһа (Маар Күөл нэһилиэгэ, 1964), көҥүл тустууга норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах успуорт маастара, Арассыыйа чөмпүйүөнэ,  хапсаҕайга СӨ успуордун маастара, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 294-295.

26 –Тойбохойго юннатскай ыстаансыйа арыллыбыта 60 сыла (1964)

Төрүөтэ : Тойбохой нэһилиэгэ . – Сунтаар, 2006. – С. 39-40.

27 – Алексей Иванович Яковлев 55 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1969), Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 292.

 

Муус устар

 1 – Сунтаардааҕы профессиональнай-техническэй училище (СПТУ-23) аһыллыбыта 50 сыла (1974)

Төрүөтэ : Идэни таба талыы – дьол / [хомуйан оҥордо А. А. Иванова]. – Дьокуускай, 2012. – С. 15.

1 — Василий Фомич Уаров – 80 сааһа (Аллыҥа нэһилиэгэ, 1944), наукаҕа Саха сирин судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, бэрэпиэссэр, геолого-минералогическай наука хандьыдаата, РФ үрдүк үөрэхтээһинин Бочуоттаах үлэһитэ, Аллыҥа нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. – С. 466-467.

4 – Клавдия Ильинична Максимова-Сайыына – 75 сыла (Түбэй Дьаархан нэһилиэгэ, 1949-2009), СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ.

Төрүөтэ : Энциклопедия культуры и искусства Якутии. – Якутск, 2011. – Кн. 1. – С. 292-293.

4 – Сунтаарга 5 N-дээх“Ньургуһун” оҕо саада аһыллыбыта 60 сыла (1964)

Төрүөтэ : История развития системы дошкольного образования Сунтарского улуса. – Сунтар, 2011. – С. 218.

5 – Илья Николаевич Самсонов – 100 сыла (Күүкэй нэһилиэгэ, 1924-2002), Аҕа дойду Улуу сэриитин II истиэпэннээх уордьан хабалыара, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 95.

6 – Никандр Прокопьевич Тимофеев – 90 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1934), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия.  – Якутск, 2005.  – Т. 3.  – С. 393.

8 –Владимир Иванович Тихонов– 60 сааһа (Арыылаах нэһилиэгэ, 1964), СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, Сунтаар, Арыылаах, Түбэй Дьаархан, Аллыҥа, Модут нэһилиэктэрин, Сунтаар улууһун, Уус Алдан улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 279.

9 – Сергей Афанасьевич Зверев-Кыыл Уолун күнэ.

Төрүөтэ : Решение улусного (районного) Совета депутатов от 8 июня 2018 г. “Об установлении даты выдающейся личности Земли Олонхо – Сергея Афанасьевича Зверева-Кыыл Уола.

10 – Мария Васильевна Николаева – 70 сааһа (Күүкэй нэһилиэгэ, 1954), СӨ үөрэҕириитин туйгуна, РФ үөрэҕириитин уонна иитиитин бочуоттаах үлэһитэ, Күүкэй нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса. – Якутск, 2010. – С. 139.

15 – Борис Митрофанович Мартынов – 90 сааһа (Хаҥалас нэһилиэгэ, 1934), Саха АССР үтүөлээх бырааһа.

Төрүөтэ : Организаторы здравоохранения Якутии : (биогр. справки). – Якутск, 1995. – С. 84-85.

27 – Борис Парфеньевич Николаев 70 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1954), Арассыыйа суруналыыстарын Сойууһун чилиэнэ, СӨ култууратын туйгуна, СӨ бэчээтин туйгуна, СӨ үтүөлээх суруналыыһа, Сунтаар, Кутана нэһилиэктэрин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 230-231.

28 – Екатерина Степановна Григорьева – 85 сааһа (Бүлүүчээн нэһилиэгэ, 1939), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕириитин бочуоттаах бэтэрээнэ, Сунтаар нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2010. – Т. 4 – С. 100.

28 (16) Ричард Карлович Маак салайааччылаах Бүлүүтээҕи экспедиция саҕаламмыта 170 сыла (1854)

Төрүөтэ : Маак Р.К. Вилюйский округ. – М., 1994. – С. 80- 89.

 

Ыам ыйа

1 – Капитон Николаевич Никифоров  75 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1949), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, Кутана нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия . – Якутск, 2005. – Т. 3 – С. 256.

3 – Капиталина Хрисанфовна Степанова 90 сыла (Күндэйэ нэһилиэгэ, 1934-2009), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия . – Якутск, 2003. – Т. 2 – С. 334.

9 – Наталья Владимировна Михалева-Сайа 60 сааһа (Түбэй нэһилиэгэ, 1964), Саха норуодунай суруйааччыта, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна, Алаҕар нэһилиэгин, Түбэй нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Писатели Якутии : биобиблиогр. справ. – Якутск, 2019. – С. 3

19 – Егор Яковлевич Иванов – 90 сааһа (Марха нэһилиэгэ ; Ленинскэй оройуона, 1934), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Тойбохой нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2000. – Т. 1. – С. 113.

22 – Владислав Илларионович Михайлов – 60 сааһа (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1964), СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна.

Төрүөтэ: Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара: Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 379.

25 — Руслан Николаевич Иванов – 80 сааһа (Кутана нэһилиэгэ, 1944), сэбиэскэй-бартыыйынай үлэһит, ССКП оройкуомун бастакы сэкирэтээринэн үлэлээбит.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. – С. 544.

 

Бэс ыйа

1 – Зинаида Григорьевна Павлова – 75 сааһа (Кириэстээх нэһилиэгэ, 1949), РСФСР  норуотун үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2015. – Т. 5. – С. 298.

5– Мария Кирилловна Васильева 85 сааһа (Маар Күөл нэһилиэгэ, 1939) РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса. – Якутск, 2010. – С. 45.

6Петр Иванович Михалев 135 сыла (Түбэй нэһилиэгэ, 1889-1944), гражданскай сэрии дьоруойа.

Төрүөтэ : Энциклопедия Якутии. – М., 2000. – Т. 1. – С. 356.

7 – Елена Николаевна Пахомова 85 сааһа (Дьаархан нэһилиэгэ, 1939) ССРС култууратын туйгуна, Дьаархан нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С.51.

10 – Анна Петровна Павлова 85 сааһа (Бүлүүчээн нэһилиэгэ, 1939), СӨ оскуолаларын үтүөлээх учуутала, ССРС норуотун үөрэҕириитин туйгуна, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2000. – Т. 1. – С. 205.

23 — Владимир Гаврильевич Петров – 85 сааһа (Аллыҥа нэһилиэгэ, 1939) Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 246.

24 — Алексей Яковлевич Петров – 90 сааһа (Түбэй Дьаархан, нэһилиэгэ, 1934), “Бойобуой Кыһыл Знамя”, “Хорсунун иһин” уордьаннар, Вьетнам “Доҕордоһуу”, ССРС, РФ 15 мэтээллэрин хабалыара.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор . – Якутск, 2006. –С. 116-117.

 

От ыйа

1Илимнииргэ оҕо туберкулезнай балыыһата аһыллыбыта 80 сыла (1944)

Төрүөтэ : Архивная справка Нац. архива РС (Я) N 10-14/734 от 16 апреля 2010 г.

1 Николай Петрович Петров – 90 сыла (Хоро нэһилиэгэ, 1934-2022), Саха АССР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, “Бочуот Знага” уордьан икки төгүллээх хабалыара, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С.248.

1 – Егор Васильевич Данилов 100 сыла (Түбэй нэһилиэгэ, 1924-2013), Саха АССР үтүөлээх сылгыһыта.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 346.

3Эдуард Дмитриевич Соколов-Тулусхан – 80 сыла (Маар Күөл нэһилиэгэ, 1944-1996), суруйааччы, суруналыыс, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Писатели Якутии : биобиблиогр. справ. – Якутск, 2019. — С. 548.

10 – Юрий Павлович Степанов 75 сааһа (Бүлүүчээн, нэһилиэгэ, 1949), РФ үтүөлээх бырааһа, РФ доруобуйатын харыстабылын туйгуна, РФ социальнай сулууспатын туйгуна.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 324.

11 – Изабелла Ильинична Попова 80 сааһа (Тойбохой нэһилиэгэ, 1944), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Сунтаар нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2010. – Т. 4. – С. 309.

22 – Надежда Георгиевна Бессонова 85 сааһа (Тойбохой нэһилиэгэ, 1939), Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Саха АССР култууратын туйгуна.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2010. – Т. 4. – С. 43.

22 – Прокопий Николаевич Яковлев – 80 сааһа (Түбэй Дьаархан нэһилиэгэ, 1944), Сунтаар улууһун норуотун маастара, СӨ култууратын туйгуна, Сунтаар нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С.159.

30 – Сардана Ильинична Боякова 60 сааһа (Дьокуускай куорат, 1964), историческай наука дуоктара, Хотугу форум академиятын академига.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. – С. 445-446.

 

Атырдьах ыйа

1 – оҕону кытта үлэлиир салаа оҕо бибилэтиэкэтэ диэн ааттаммыта 70 сыла (1954)

Төрүөтэ : Сунтарской волостной библиотеке – 100 лет / Сунтарская МЦБС. – Якутск, 2020. – С. 176.

2 — Нина Васильевна Николаева – 90 сыла (Бүлүүчээн нэһилиэгэ, 1934-2008), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үтүөлээх учуутала, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия . – Якутск, 2003. – Т. 2. – С. 230.

6Семен Максимович Березин 60 сааһа (Элгээйи нэһилиэгэ, 1964), РФ доруобуйа харыстабылын туйгуна, СӨ доруобуйа харыстабылын туйгуна, СӨ Судаарыстыбаннай санэпидсулууспатын бочуоттаах үлэһитэ, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 152.

7 – Кириэстээх нэһилиэгин Соколинай арыытыгар Саха Сирин маҥнайгы алмааһа көстүбүтэ 75 сыла (1949)

Төрүөтэ : Кириэстээх нэһилиэгэ. – Сунтаар, 2006. – С. 31.

8 – Евдокия Саввична Данилова – 90 сыла (Элгээйи нэһилиэгэ, 1934-2019), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса. – Якутск, 2010. – С. 64.

8 – Валентина Иннокентьевна Федорова – 75 сааһа (II Хаҥалас нэһилиэгэ ; Орто Халыма оройуона) 1949), РФ бочуоттаах кинематографиһа.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск, 2014. – С. 81.

9 – Зинаида Васильевна Саввинова – 75 сааһа (Тойбохой нэһилиэгэ, 1949) РФ уопсай үөрэхтээһин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса. – Якутск, 2010. – С. 178.

10 – Августина Прокопьевна Егорова – 70 сааһа ( Сунтаар нэһилиэгэ, 1954), РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна.

 Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия . – Якутск, 2003. – Т. 2. – С. 1

10 – Андрей Иванович Иванов 90 сыла (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1934-2019), “Бочуот Знага” уордьан хабалыара, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 191.

14Леонид Андреевич Попов – 105 сыла (Арыылаах нэһилиэгэ, 1919-1990), Саха норуодунай бэйиэтэ, ”Үлэ Кыһыл Знамятын”, “Бочуот Знага” уордьаннар хабалыардара.

Төрүөтэ : Писатели Земли Олонхо : биобиблиогр. справ. – Якутск, 2019. – С. 471.

20Михаил Васильевич Степанов – 100 сыла (Куокуну нэһилиэгэ, 1924-2008), “Үлэ Кыһыл Знамятын” уордьанын хабалыара, Саха АССР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 273-274.

24 – Анатолий Егорович Данилов-Аман 75 сыла (Сунтаар нэһилиэгэ, 1949-2023), СӨ үөрэҕин туйгуна, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, Тойбохой нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Писатели Якутии : биобиблиогр. справ. – Якутск, 2019. – С. 161.

27 – Аркадий Николаевич Михайлов 75 сааһа (Тойбохой нэһилиэгэ, 1949), РФ салгын тырааныспарын туйгуна, Саха Сирин авиациятын бочуоттаах үлэһитэ, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 221.

29 – Николай Романович Данилов – 55 сааһа ( Сунтаар нэһилиэгэ, 1969) СӨ үтүөлээх тириэньэрэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ физкультуратын уонна успуордун туйгуна, Сунтаар нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 347.

 

Балаҕан ыйа

1 – М. И. Герасимов аатынан Сунтаарга санаторнай-лесной интэринээт оскуола 70 сыла (1954).  

Төрүөтэ :  Сунтаар нэһилиэгэ. – Сунтаар, 2006. – С. 40.

1 – И. С. Иванов аатынан Сунтаар 2 N-дээх орто оскуолатын 60 сыла (1964).

Төрүөтэ : Сунтаар нэһилиэгэ. – Сунтаар, 2006. – С. 38.  

4 – Альбина Абрамовна Гольдман 80 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1944), ССРС үрдүкү оскуолатын туйгуна, СӨ үөрэхтээһинин үтүөлээх үлэһитэ, РФ үрдүкү оскуолатын үтүөлээх үлэһитэ, Сунтаар, Үөһээ Бүлүү, Мииринэй улуустарын Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Профессора ЯГУ : биогр. словарь-справ. 1956-1999. – Якутск, 2001. – С. 90-91.

10Еремей Кузьмич Аввакумов 90 сыла (Элгээйи нэһилиэгэ, (1934-2011), СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, РФ норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Элгээйи нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 1

10 — Екатерина Николаевна Кириллина – 90 сааһа (Тойбохой нэһилиэгэ, 1934), ССРС үөрэҕириитин туйгуна, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 311.

16 – Александр Витальевич Округин – 70 сааһа (Кириэстээх нэһилиэгэ, 1954), геолого-минералогическай наука дуоктара, СӨ наукатын үтүөлээх диэйэтэлэ, Россиятааҕы Наукаларын академияларын Сибиирдээҕи салаатын үтүөлээх бэтэрээнэ.

Төрүөтэ : Сунтарский улус в печати : история и современность (XVIII – нач. XXI в.). – Якутск, 2007. – С. 335.

21 (9) Сунтаар улууһа сурукка киирбитэ 223 сыла (1801).

Төрүөтэ : Сунтаар сонуннара. – 2017. – Балаҕан ыйын 19 к.

24 – Валерий Петрович Мекумянов 75 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1949), СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.

Төрүөтэ : Антология Саха театра : в трех кн. : биобиблиогр. указ. – Якутск, 2010. – С. 28.

27 – Мария Афанасьевна Тараярова 70 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1954), СӨ култууратын туйгуна, СӨ муниципальнай сулууспатын туйгуна, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 277.

30 – Маргарита Ивановна Николаева – 75 сыла (Күндэйэ нэһилиэгэ (1949-2020), СӨ үтүөлээх артыыһа, СӨ тыйаатырын диэйэтэллэрин сойууһун чилиэнэ.

Төрүөтэ : Энциклопедия культуры и искусства Якутии. – Якутск, 2011. – С. 340.

 

Алтынньы

1 – Сунтаар улууһугар санитарнай-эпидемиологическай ыстаансыйа тэриллибитэ 75 сыла (1949)

Төрүөтэ : Сунтаар улууһун архыыба. Ф. 4, оп. 1, д. 28.

2 – Спартак Егорович Софронов – 95 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1929), Саха АССР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, “Бочуот Знага  уордьан хабалыара, Булуҥ улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 270.

5 – Октябрина Прокопьевна Максимова (Булатова) – 70 сааһа (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1954),СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ “Гражданскай килбиэн”, СӨ “Норуот айымньытын сайыннарыыга үтүөлэрин” иһин бэлиэ хаһаайына, Сунтаар улууһун норуотун маастара, Сиэйэ нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Сиэйэ оскуолатыттан –Ийэдойду көмүскэлигэр : Аҕа дойду сэриитин кыттыылаахтарыгар, эйэлээх олоҕу, сокуону-быраабы араҥаччылааччыларга, Саха сирин полиция учаастактааҕы уполномоченнайдарын сулууспатын 100 сылыгар ананар / хомуйан оҥордо О. П. Булатова-Максимова. – Якутск : А. И. Старостина, 2023. — 224 с. : ил.

6 – Николай Иванович Игнатьев – 85 сааһа (Арыылаах нэһилиэгэ, 1939), Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 203-204.

9 – Евгения Исаевна Михайлова 75 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1949), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, РФ үтүөлээх учуутала, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ Ытык олохтооҕо, “Аҕа дойду иннигэр үтүөлэрин иһин” уордьан IV истиэпэнин хабалыара, М. К. Аммосов аатынан СӨ Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 139.

13 – Валентина Михайловна Ашмарина – 75 сыла (Бриндакит бөһүөлэгэ ; Уус Майа оройуона, 1949-2022), Саха Сирин авиациятын бочуоттаах үлэһитэ, СӨ гражданскай авиациятын туйгуна, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 151.

14 – Сунтаар оройуонугар Илимниир, Куокуну, Мэлэкэ нэһилиэктэрэ тэриллибиттэрэ 90 сыллара (1934)

Төрүөтэ : СӨ Национальнай архыыба. 464 ф., 1 оп., 167 дь. 1 л.

17 – Зинаида Николаевна Сосина 75 сааһа (Уус Миил нэһилиэгэ ; Уус Майа оройуона, 1949), ССРС доруобуйатын харыстабылын туйгуна.

Төрүөтэ : Сквозь годы и время : справ. изд. – Якутск, 2006. – С. 54.

 21 – Улууска рентгенодиагностическай сулууспа тэриллибитэ 75 сыла (1949)

Төрүөтэ : Сквозь годы и время : справ. изд. – Якутск, 2006. – С. 93.

21 – Лидия Васильевна Петрова – 75 сааһа (Маар Күөл, нэһилиэгэ 1949), СӨ үтүөлээх учуутала.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2000.  – Т. 1.  – С. 213.

23 (11) – Дмитрий Дмитриевич Сивцев – 170 сыла (Баҕарах нэһилиэгэ, Арҕаа Хаҥалас улууһа (1854-1902)), бастакы учуутал, меценат, Станиславскай лиэнтэлээх үрүҥ көмүс мэтээл, “Сибэтиэй Анна” уордьанын хабалыара.

Төрүөтэ : Кэм-кэрдии кэрэһиттэрэ / хомуйан оҥордо А. Г. Иванова. Дьокуускай : Бичик, 2020. – С.4-10.

25 – Виктория Ивановна Мойтохонова – 70 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1954), СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ култууратын туйгуна, СӨ Ил Дарханын гранын хаһаайката, Сунтаар нэһилиэгин Ытык олохтооҕо

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса.  – Якутск, 2010.  – С. 127.

25 –Вячеслав Егорович Иванов 80 сааһа (Бордоҥ нэһилиэгэ, 1944), “Доҕордоһуу” уордьан хабалыара, Сунтаар нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 127.

26 – Матвей Николаевич Евсеев – 60 сааһа (Түбэй нэһилиэгэ, 1964), СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, “Хотугу Сулус” уордьан хабалыара, Түбэй нэһилиэгин, Өлүөхүмэ, Сунтаар, Анаабыр, Хаҥалас улуустарын Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 175.

30 – Марфа Афанасьевна Григорьева 90 сааһа (Маар Күөл нэһилиэгэ, 1934), ССРС үөрэҕириитин туйгуна, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2003. – Т. 2. – С.95.

31 — Сунтаардааҕы автопассажирскай подразделение тэриллибитэ 60 сыла (1964)

Төрүөтэ : Сунтаар нэһилиэгэ . – Сунтаар, 2006. – С. 64-65.

 

Сэтинньи

2 – Зоя Григорьевна Кириллина 70 сааһа (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1954), СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 367.

4 – Евгений Ильич Тарасов 65 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1959), РФ салгын транспорын туйгуна, Саха сирин авиациятын бочуоттаах үлэһитэ.

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. –С. 483-484.

 5 – Зинаида Яковлевна Иванова – 75 сааһа (Бүлүүчээн, нэһилиэгэ, 1949), СӨ култууратын туйгуна, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Наахара, Сунтаар нэһилиэктэрин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск , 2014. – С. 55.

7 – Валентин Владимирович Николаев – 90 сыла (Сунтаар нэһилиэгэ, 1934-2017), “Бочуот Знага” уордьан хабалыара, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 231.

7 – Галина Никитична Иванова-Айтыына 75 сааһа (Элгээйи нэһилиэгэ, 1949), СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Уус Алдан улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Сунтарский улус в печати : история и современность (XVIII – нач. XXI в.). – Якутск, 2007. – С. 351.

10Александр Константинович Акимов 70 сааһа (Күүкэй нэһилиэгэ, 1954), «Бочуот знага», “Хотугу Сулус” уордьаннар хабалыардара, СӨ норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Сунтаар, Томпо улуустарын Кутана, Күүкэй нэһилиэктэрин, Верхоянскай куорат Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 133.

11 — Күндүл Иванович Иванов  55 сааһа (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1969), СӨ үтүөлээх бырааһа.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 358.

12Люция Дмитриевна Нестерова 80 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1944), бэйиэт, литературовед, филологическай наука хандьыдаата, РФ суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.

 Төрүөтэ : Писатели Якутии : биобиблиогр. справ. – Якутск, 2019. С. 393.

14 – Тамара Доржиевна Иванова – 70 сааһа (Арбузово сэлиэнньэтэ (Бурятскай АССР, 1954) РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, РФ Бэрэсидьиэнин Гранын хаһаайката.

Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2010. – Т. 4. – С. 168.

17 – Михаил Михайлович Евсеев-Кураһаай Мэхээлэ  75 сааһа (Түбэй нэһилиэгэ, 1949), СӨ култууратын туйгуна, Түбэй нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 176.

20 – Константин Меркурьевич Мамонтов – 75 сыла (Сиэйэ нэһилиэгэ, 1949-2022), СӨ норуодунай худуоһунньуга, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, РФ норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Сунтаар, Бүлүү улуустарын Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Энциклопедия культуры и искусства Якутии. –  Якутск, 2011. – Кн. 1. – С. 294-295.

 23 – Людмила Степановна Спиридонова – 65 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1959) СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна.

Төрүөтэ : Культура земли Сунтарской в лицах и фактах : библиогр. справ. – Якутск , 2014. – С.137.

 29 – Галина Афанасьевна Федорова – 70 сааһа (Витим бөһүөлэгэ ; Ленскэй оройуон , 1954), РФ уопсай үөрэхтээһин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна.

Төрүөтэ : Книга педагогической славы Сунтарского улуса. – Якутск, 2010. – С. 216.

Бу ыйга туолар – Кэмпэндээйи суолун тутуута бүппүтэ 90 сыла (1934)

Төрүөтэ:  Александра Овчинникова: [к 100-летию со дня рождения: статьи, воспоминания, выступления, доклады/сост.: И. В. Борисов, Э. Ф. Данилов; редкол.: А. Н. Жирков, Л. Н. Григорьева, А. А. Гольдман и др.]. Якутск, 2014. – С.114-115.  (Выдающиеся люди республики).

 

Ахсынньы

3 – Сунтаарга “Партизан” кулууба аһыллыбыта 75 сыла (1949)

Сунтар от века к веку : очерки истории. – Якутск, 2014. – С. 110.

6 – Владимир Ильич Уаров 75 сыла (Бордоҥ нэһилиэгэ, 1949-2016), СӨ үтүөлээх тутааччыта, Бордоҥ нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 284.

10 – Татьяна Николаевна Яковлева 80 сааһа (Аллыҥа нэһилиэгэ, 1944), Үлэ Албан аата уордьан хабалыара, РФ норуотун үөрэҕириитин туйгуна.

 Төрүөтэ : Педагогическая энциклопедия. – Якутск, 2000. – Т. 1. – С. 323.

10 – Нина Кирилловна Черноградская 90 сааһа (Туой Хайа нэһилиэгэ ; Садын оройуона, 1934), Саха АССР үтүөлээх бырааһа, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 290.

14 – Владимир Петрович Копылов – 75 сааһа (Солянка нэһилиэгэ ; Өлүөхүмэ оройуона, 1949), Сунтаар нэһилиэгин, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 209.

16 – Александра Алексеевна Яковлева – 75 сааһа (Сунтаар нэһилиэгэ, 1949), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, Тойбохой нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020.  – С. 296.

20 – Яков Афанасьевич Васильев 90 сааһа (Аллыҥа нэһилиэгэ, 1934), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, СӨ физическэй култууратын уонна успуордун үтүөлээх үлэһитэ, Тойбохой нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. –  С. 302.

20 – Исидор Николаевич Петров  85 сааһа (Күндэйэ нэһилиэгэ, 1939), СӨ тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна, СӨ бочуоттаах мелиоратора, Күндэйэ нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 393.

20Светлана Ивановна Петрова-Уран Хатыҥ 70 сааһа (Кириэстээх нэһилиэгэ, 1954), СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С. 249.

24 — Афанасий Терентьевич Жараев 75 сааһа (Үгүлээт нэһилиэгэ ; Бүлүү оройуона, 1949), РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, РФ физкультуратын уонна успуордун туйгуна, СӨ үтүөлээх тириэньэрэ, Сунтаар улууһун Ытык олохтооҕо.

Төрүөтэ : Кыайыыны, олоҕу уһансыбыттара : Сунтаар улууһун бочуоттаах уонна үтүөлээх үлэһит дьоно. – Дьокуускай, 2020. – С.185.

 

 Бу сылга туолар

60 сыллааҕыта – Устьеҕа сир баайын чинчийэр бастакы экспедиция кэлбитэ  (1964)

Төрүөтэ : Устье нэһилиэгэ. – Сунтаар, 2006. – С. 9.

70 сыллааҕыта – Тойбохойго дьааһыла аһыллыбыта (1954).

Төрүөтэ : История развития системы дошкольного образования Сунтарского улуса. – Сунтар, 2011. – С. 258.

75 сыллааҕыта – Кириэстээххэ ФАП аһыллыбыта (1949).

Төрүөтэ : Здравоохранению Сунтара : прошлое, настоящее – путь к будущему. – Якутск, 2011. – С. 30.

 90 сыла – Сунтаарга бастакы радиоузел үлэтин саҕалаабыта (1934)

Төрүөтэ : Сунтаар нэһилиэгэ. – Сунтар, 2006. – С. 89.

180 сыла – Василий Иванович Попов Сунтаар улууһун кулубата, Хочо улууһун бастакы кулубата (1844-1930).

Төрүөтэ : Сунтарский улус : история, экономика, культура, фольклор. – Якутск, 2006. – С. 536-537.

260 сыллааҕыта – Сунтаарга Введенскай таҥара дьиэтэ аһыллыбыта диэн таҥара дьиэтэ тутуллубут сылыттан Сунтаар сэлиэнньэтэ төрүттэммит сылынан ааҕыллар (1764).

Төрүөтэ : Яковлев, А. Е. Сунтар от века к веку : очерки истории села. – Якутск, 2014. – С. 131.

300 сыллааҕыта – Василий Егорович Попов, аҕабыыт, протоиерей, Сунтаарга таҥара дьиэтин олохтооччу, Великий Устюг к. төрөөбүтэ (1724-).

Төрүөтэ : СӨ Нац. Архыыба. 238 и ф.1 оп. 3 дь.

385 сыллааҕыта – Кэмпэндээйи туус сыркытын буойун Шахов арыйбыта (1639).

Төрүөтэ : Якутия. Хроника. Факты. События. 1632-1917 гг. – Якутск, 2000. – С. 22.

Анал ааттарынан ыйынньык

Аввакумов Е. К. ( балаҕан ыйын 10 к.)

Акимов А. К. (сэтинньи 10 к.)

Александров В. Е. (кулун тутар 16 к.)

Андреева В. П. (олунньу 26 к.)

Афанасьев А. И. (кулун тутар 20 к.)

Афанасьев М. М. (кулун тутар 8 к.)

Ашмарина В. М. (алтынньы 13 к.)

Березин С. М. (атырдьах ыйын 6 к.)

Бессонова Н. Г. (от ыйын 22 к.)

Боякова С. И. (от ыйын 30 к.)

Васильев Э. Л. (олунньу 20 к.)

Васильев Я. А. (ахсынньы 20 к.)

Васильева М. К. (бэс ыйын 5 к.)

Гольдман А. А. (балаҕан ыйын 4 к.)

Григорьева Е. С. (муус устар 28 к.)

Григорьева М. А. (алтынньы 30 к.)

Гурьев А. А. (олунньу 27 к.)

Данилов А. Е.-Аман (атырдьах ыйын 24 к.)

Данилов Е. В. (от ыйын 1 к.)

Данилов Н. Р. (атырдьах ыйын 29 к.)

Данилова Е. С. (атырдьах ыйын 8 к.)

Доценко Г. С. (олунньу 3 к.)

Драверт П. Л. (тохсунньу 16 к.)

Евсеев Е. Г. (кулун тутар 3 к.)

Евсеев М. М.-Кураһаай Мэхээлэ (сэтинньи 17 к.)

Евсеев М. Н. (алтынньы 26 к.)

Евсеев Ф. А. (кулун тутар 3 к.)

Егоров И. К. (олунньу 28 к.)

Егорова А. П. (атырдьах ыйын 10 к.)

Ефимова М. Н. (кулун тутар 9 к.)

Жараев А. Т. (ахсынньы 24 к.)

Жиркова Т. Т. (олунньу 14 к.)

Зверев С. А. – Кыыл Уола (муус устар 9 к.)

Иванов А. И. (атырдьах ыйын 10 к. )

Иванов В. Г. (кулун тутар 10 к.)

Иванов В. Е. (алтынньы 25 к.)

Иванов В. С. (тохсунньу 12 к.)

Иванов Г. П. (кулун тутар 9 к.)

Иванов Е. Я. (ыам ыйын 19 к.)

Иванов К. И. (сэтинньи 11 к.)

Иванов Р. Н. (ыам ыйын 25 к.)

Иванова В. В. (кулун тутар 1 к.)

Иванова Г.Н.-Айтыына (сэтинньи 7 к.)

Иванова З. Я. (сэтинньи 5 к.)

Иванова Л. А. (кулун тутар 15 к.)

Иванова М. Н. (олунньу 28 к.)

Иванова С. В. (муус устар 16 к.)

Иванова Т. Д. (сэтинньи 14 к.)

Игнатьев Н. И. (алтынньы 6 к.)

Кириллина Е. Н. (балаҕан ыйын 10 к.)

Кириллина З. Г. (сэтинньи 2 к.)

Копылов В. П. (ахсынньы 14 к.)

Коротов В. П. (олунньу 27 к.)

Маак Р. К. (муус устар 28 к.)

Максимова З. Г. (кулун тутар 20 к.)

Максимова-Сайыына К. И. (муус устар 4 к.)

Мамонтов К. М. (сэтинньи 20 к.)

Мартынов Б. М. (муус устар 15 к.)

Мекумянов Валерий Петрович (балаҕан ыйын 24 к.)

Михайлов А. Н. (атырдьах ыйын 27 к.)

Михайлов В. И. (ыам ыйын 22 к.)

Михайлова Е. И. (алтынньы 9 к.)

Михалев П. И. (бэс ыйын 6 к.)

Михалева Н. В.-Сайа (ыам ыйын 9 к.)

Мойтохонова В. И. (алтынньы 25 к.)

Нестерова Л. Д. (сэтинньи 12 к.)

Никифоров К. Х. (ыам ыйын 3 к.)

Николаев Б. П. (муус устар 27 к.)

Николаев В. В. (сэтинньи 7 к.)

Николаева М. В. (муус устар 10 к.)

Николаева М. И. (балаҕан ыйын 30 к.)

Николаева Н. В. (атырдьах ыйын 2 к.)

Округин А. В. (балаҕан ыйын 16 к.)

Ордахов В. А. (кулун тутар 18 к.)

Павлов Г. И. (тохсунньу 1 к.)

Павлова А. П. (бэс ыйын 10 к.)

Павлова В. Н. (кулун тутар 9 к.)

Павлова З. Г. (бэс ыйын 1 к.)

Пахомова Е. Н. (бэс ыйын 7 к.)

Петров А. Я. (бэс ыйын 24 к.)

Петров В. Г. (бэс ыйын 23 к.)

Петров И. Н. (ахсынньы 20 к.)

Петров Н. П. (от ыйын 1 к.)

Петрова Л. В. (алтынньы 21 к.)

Петрова С.И.-Уран Хатыҥ (ахсынньы 20 к.)

Попов В. Е. бу сылга)

Попов В. И. (бу сылга)

Попов Л. А (атырдьах ыйын 14 к.)

Попова Е. И. (олунньу 21 к.)

Попова И. И. (от ыйын 2 к.)

Саввина В. И. (тохсунньу 5 к.)

Саввинова З. В. (атырдьах ыйын 9 к.)

Самсонов И. Н. (муус устар 5 к.)

Сантаев Н. М. (олунньу 1 к.)

Семенов И. Ф. (олунньу 24 к.)

Сивцев Д. Д. (алтынньы 23 к.)

Соколов Э. Д.-Тулусхан (от ыйын 3 к.)

Сосина З. Н. (алтынньы 17 к.)

Софронов С. Е. (алтынньы 2 к.)

Спиридонова Л. С. (сэтинньи 23 к.)

Степанов М. В. (атырдьах ыйын 20 к.)

Степанов Ю. П. (от ыйын 10 к.)

Степанова К. Х. (ыам ыйын 3 к.)

Тараярова М. А. (балаҕан ыйын 27 к.)

Тимофеев Н. П. (муус устар 6 к.)

Тихонов В. И. (муус устар 8 к.)

Томская (Кегеннюрова) Р. И. (тохсунньу ый)

Уаров В. И. (ахсынньы 6 к.)

Уаров В. М. (муус устар 1 к.)

Федоров Ф. С. (тохсунньу 9 к.)

Федорова В. И. (атырдьах ыйын 8 к.)

Федорова Г. А. (сэтинньи 29 к.)

Федорова Н. К. (олунньу 15 к.)

Харитонова С. Н. (олунньу 14 к.)

Черноградская Н. К. (ахсынньы 10 к.)

Яковлев А. И. (кулун тутар 27 к.)

Яковлев Н. Г. (кулун тутар 21 к.)

Яковлев Н. Е. (тохсунньу 15 к.)

Яковлев П. Н. (от ыйын 22 к.)

Яковлева А. А. (ахсынньы 16 к.)

Яковлева Т. Н. (ахсынньы 10 к.)

***

“Партизан” кулууба (ахсынньы 1 к.) автопассажирскай подразделение (алтынньы 31 к.)

бибилэтиэкэҕэ оҕону кытта үлэ салаата тэриллибитэ 75 сыла (кулун тутар 10 к.)

Илимниир, Куокуну, Мэлэкэ нэһилиэктэрэ (алтынньы 14 к.)

Илимнииргэ оҕо туберкулезнай балыыһата(от ыйын 1 к.)

Кириэстээххэ ФАП (бу сылга)

Кэмпэндээйи туус сыркыта (бу сылга)

Оҕо бибилэтиэкэтэ (атырдьах ыйын 1 к.)

Рентгенодиагностическай сулууспа (алтынньы21 к.)

Соколинай арыытыгар Саха Сирин маҥнайгы алмааһа(атырдьах ыйын 7 к.)

Сунтаар 2 N-дээх орто оскуола (балаҕан ыйын 1 к.)

Сунтаар сэлиэнньэтин төрүттэммит сыла (бу сылга)

Сунтаар улууһа (балаҕан ыйын 21 к.)

Сунтаар улууһугар санитарнай-эпидемиологическай ыстаансыйа (алтынньы 1 к.)

Сунтаарга “Ньургуһун” 5 N-дээх оҕо саада (муус устар 4 к.)

Сунтаарга бастакы радиоузел (бу сылга)

Сунтаарга санаторнай-лесной интэринээт оскуола (балаҕан ыйын 1 к.)

Сунтаардааҕы профессиональнай-техническэй училище (муус устар 1 к.)

Тойбохойго дьааһыла (бу сылга)

Тойбохойго юннатскай ыстаансыйа (кулун тутар 27 к.)

Устьеҕа бастакы экспедиция (бу сылга)

Хороҕо ааҕар балаҕан (тохсунньу 7 к.)

Обсуждение закрыто.