Сайылыкка көһүү бэйэтэ туспа сиэрдээх-туомнаах. Саас сайылык дьиэҕэ көһүөх иннинэ, саха дьоно кыһыны этэҥҥэ туораатыбыт диэн аал уоттарын оттон, дьиэ иччитигэр махтаналлара. Сарсыарда эрдэ туран тэлгэһэлэрин иннин ыраастыыллара. Дьиэ баҕанатыгар хатыҥ сэбирдэҕин кыбытан, хотон аанын иннигэр түптэ уматан, бастыҥ ынахтарын хотонтон таһааран арчылыыллара. Дьиэлээх дьонтон аҕа саастаах
киһи алгыс этэр. Онтон дьиэлээх тойон көһөрүгэр бэлэмнэнэн таһаҕастарын сыарҕаҕа тиэйэн баран, бүтэйин ааныгар кэлэн дэйбииринэн кириэс охсоро.
Айанныылларыгар эр киһи ойоҕунуун инники бараллар, оҕолор кинилэри кэннилэриттэн батыһаллар. Улаханнык үөрбэккэ эрэ, элбэх саҥата-иҥэтэ суох көһөллөр, тоҕо диэтэххэ, улаханнык саҥардахтарына
хотон, дьиэ иччитэ соһуйар эбит.
Сайылыктарыгар көһөн тиийэн титиик аанын аһарыгар дьиэлээх тойон дэйбииринэн кириэс охсор. Оҕолор тоҕус сиргэ түптэ уматаллар.
Титиик иһигэр бастыҥ баҕанаҕа алгыс ото-маһа бэлэмнэнэр. Алгыһы ыал аҕата эбэтэр эмээхсин толоруон сөп. Уот оттон баран сир-дойду иччитэ Аан Алахчын Хотунтан, баҕаналар иччилэриттэн, титиик иччититтэн көрдөһөн, сылгы сиэлинэн уматан сыт таһаараллар. Онтон чоҕу ылан
хотон ортоку баҕанатыгар аҕалан, эмиэ сыт таһааран ыраастыыллар.
Ынахтарын титииккэ баайан баран дьиэлээх тойон дэйбииринэн арчылыыр. Күрүөтүн аанын сабар. Ынахтары баайталаан, бастакы ыаммыт үүтүн ньирэйдэргэ биэрэр. Онтон дьиэҕэ киирэн алгыс этэр.
Дьахталлар дойду иччитигэр анаан бэлэмнээбит саламаларын хотоннорун иһигэр ыйыыллар. Титиик баҕанатын таһыгар уот оттон титиик иччитин арыылаах алаадьынан, саламаатынан аһаталлар. Yүт холбуйар
улахан төгүрүк хамыйаҕынан суораты баран ылан ыһаллар:
Сүһүөхтээҕи бүдүрүтүмэ,
Эгээннээҕи тэмтэритимэ,
Ураа муостааҕыҥ хотойдун,
Ньирэйиҥ мэҥирээтин,
Ынаҕыҥ маҥыраатын,
Атыыр оҕуруҥ айаатаатын!
- дииллэр. Ол кэнниттэн дьон бары саламаат, алаадьы буһаран титииктэрин иһигэр олорон аһыыллар.
Сайылыкка көһөн тахсан баран, күөл иччитигэр сүгүрүйүү эмиэ оҥоһуллар. Бу кыра сиэр-туом толоруллуута маннык буолар: күөл кытыытыгар киирэн, хатыҥ туоһун төгүрүк гына кырыйан баран үрдүгэр сылгы
сиэлин, ынах арыытын холбуу ууран ууга ыытан кэбиһэллэр. Ол кэнниттэн алгыс этэллэр:
Дириҥ далай иччилэргэ
Бука барыгытыгар
Күттүөннээх көрдөһүү,
Аналлаах ааттаһыы.
Аллай чэчир алгыспынан
Аартыккытын астаҕым буоллун,
Кирэ-хоҕо суох
Чэчир чэбдик бэйэбинэн
Чиҥ бокулуону
Тириэртэҕим буоллун.
Уларыйбат уйгу үрдүгэр
Уруйдаатаҕым буоллун.
Хантайан туран
Көрдөстөҕүм буоллун.
Маанылыыр алгыспынан манньыйдым.
(П.А. Абрамов-Алаадьы ойуун тылыттан).
Дьэ, бу кэнниттэн туос тыы долгуҥҥа уйдаран күөл ортотун диэки устан баран иһэрин көрө-көрө: «Дьоллоохтук айаннаа!» — диэн дьон
далбаатаһа хаалаллар.
Төрүөтэ: А.С.Федоров «Өбүгэ-сиэрэ-туома» — С.46-47, Дь.,2011с.
