“Ньургуһун” литературнай түмсүү

Сунтаар улууһун “Ньургуһун” литературнай түмсүүтэ 1972 сылтан Сунтаар оройуонун айар дьоҕурдаах дьонун түмпүтэ. Көҕүлээччи уонна бастакы салайааччы – суруналыыс идэлээх Серафим Пудович Саввинов этэ. Бастакы “Ньургуһуннар” айымньылара оройуон хаһыатыгар (оччолорго “Ильич уоттара” диэн ааттааҕа) элбэхтик бэчээттэммиттэрэ. Кинилэртэн саха литературатыгар бэйэлэрин ураты суолларын-иистэрин хаалларар дьон тахсыбыттара. Ол курдук, Иннокентий Семенов, Эдуард Соколов-Тулусхан, Саргылана Спиридонова-Кэрэмэс Кийиитэ, Александра Григорьева-Сандаарыйа, Наталья Михалева-Сайа уо.д.а. ааттаталыахха сөп.

Түмсүү үлэтигэр Уйбаан Нуолур, Аким Кондратьев, Николай Сергеев, Альберт Бүлүүйүскэй үгүс көмөнү оҥороллоро, эдэрдэргэ сүбэ-ама биэрэллэрэ.

“Ньургуһун” литературнай түмсүү уларыйыы-тэлэрийии сылларыгар үлэтэ уостан, симэлийэн ылбыт, хос күөдьүйбүт сыллара эмиэ бааллара.

Онтон 2015 с. Тускулаана Васильевна Горохова-Кобельянова саҥа тыыны уган, тилиннэрэн, улуус айар куттаахтара түмсэн айа-тута сылдьаллар. Ити кэмтэн ыла суруйааччылар сойуустарыгар хас да киһи киирбитэ айар үлэҕэ көхтөөх сыһыан баарын туоһулуур, ол курдук А. Данилов-Аман, В. Дьячковская-Хара Көмүс, А. Амбросьев-Сайылык Уола, З. Федотова-Дьол Кыыма киирдилэр, атын да айар дьоҕурдаахтар үгүс элбэх кинигэлэрэ бэчээттэннэ.

Салайааччылара эмиэ хаста да уларыйдылар. 2017-2021 сс. – Валентина Григорьевна Дьячковская-Хара Көмүс, 2021-2024 сс. Розалия Ефимовна Сидорова-Ымыычаана салайбыттара. 2024 сылтан бэттэх Зинаида Иннокентьевна Васильева-Сыралы иилээн-саҕалаан илдьэ сылдьар.

Билигин түмсүүгэ 50-ча киһи баар, бары айар-суруйар былааннара элбэх.

Сунтаар улууһун “Ньургуһун” литературнай түмсүүтүн

араас сыллаах кыттыылаахтара

(түмсүү араас сыллаах бары хомуурунньуктарыгар киирбит айымньылардаах дьоннор, сорохторо биирдэ эрэ бэчээттэммиттэр,

сорохторо туспа кинигэлэрдээхтэр, Суруйааччы сойууһугар киирбиттэр эмиэ бааллар.)

Аввакумов Прокопий Иванович-Быыралыырап. 1927 с. Хочо улууһугар Аллыҥаҕа төрөөбүтэ. Норуот ырыаһыта. Кини хоһоонноругар самодеятельнай композитордар уонна мелодистар ырыалары айбыттара.
Акимова Анивера Андреевна. 1978 с. Кутанаҕа төрөөбүтэ. “Саха сирэ” хаһыат кэрэспэдьиэнэ.
Александров Иван Парфеньевич. 1931 с. Элгээйигэ төрөөбүтэ. Дьарыга элбэх: сылгыһыт, тутааччы, оҕуруотчут, суруйааччы. Кэлиҥҥи сылларга хас да уус-уран кинигэни бэчээттэттэ.
Александрова Вера Семеновна. 1939 с. Түбэй-Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ т/х бэтэрээнэ. Идэтинэн зоотехник.
Алексеев Александр Иннокентьевич. 1957 с. Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2010 с. “Күрүлгэн” сурунаалга бэчээттэнэн саҕалаабыта. 2013 с. Люк Берниер “Хотун Марго көссүүтэ” диэн айымньытын француз тылыттан тылбаастаабыта. “Олоҕу хайдах баарынан…” уо.д.а. кинигэлэрдээх.
Алексеев Николай Гаврильевич, (1935-2018). II-с Нөөрүктээйи нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Россия суруналыыстарын союһун чилиэнэ, спорт ветерана, кыраайы үөрэтээччи, селькор, педагогическай үлэ ветерана, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, методист-учуутал, Саха Өрөспүүбүлүкэтин учууталларын учуутала, тыыл бэтэрээнэ, хас да дьоҕус кинигэ ааптара.
Алексеев Николай Дмитрьевич. 1944 с. Сунтаар оройуонун Кутанатыгар төрөөбүтэ. Кутана, Күүкэй нэһилиэктэрин кулууптарыгар сэбиэдиссэйдээбитэ, “Элгээйи” совхозка оробуочайынан, биригэдьииринэн үлэлээбитэ.
Алексеева Валентина Валентиновна. 1975 с. төрүөх. Хоһоону 2017 с. суруйар.
Алексеева Клавдия Иннокентьевна. 1982 с. Элгээйигэ төрөөбүтэ. Кыра эрдэҕиттэн уус-уран айымньылары, фольклору сэҥээрэрэ. Кэлин үлэһит буолан баран, айар үлэтин саҕалаабыта. Хас да авторскай ырыалаах.
Алексеева Юлия Михайловна. 1984 с. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2001 сылтан “Сунтаар сонуннара” хаһыакка корреспонденныыр. 2007 с. Россия суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ. Оскуола сылларыттан маҥнай хоһоон, кыра кэпсээн, остуоруйа суруйуутунан дьарыктаммыта. “Сырдык эрэл” диэн айымньылара түмүллүбүт кинигэлээх.
Амбросьев Александр Ксаверьевич-Сайылык Уола. (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Амбросьев Ксаверий Андреевич, (1929-2006). Сунтаар оройуонугар Сыстаҥ бөһүөлэгэр (билиҥҥи Кириэстээх) төрөөбүтэ. Өр сылларга сельпо, рабкооп председателлэринэн үлэлээбитэ, коммунистическай үлэ ударнига. Оройуон олохтоохторо кинини талааннаах оһуокайдьыт, кылыһахтаах тойуксут, алгысчыт быһыытынан эмиэ үчүгэйдик билэллэрэ.
Ананьев Юлиан Юрьевич. 1989 с. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоон суруйарынан 2008 с. дьарыктаммыта. Хоһоонноро “Сунтаар сонуннарыгар”, “Чолбоҥҥо”, “Хатаҥҥа” бэчээттэммиттэрэ.
Андреев Алексей Саввич-Мас Кэнчээри, (1942-2020). Куокуну нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоон суруйуутунан эдэр эрдэҕиттэн дьарыгырбыта.
Андреева Василисса Михайловна. 1974 с. Сиэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуола саҕаттан хоһоон, кэпсээн суруйарга холонор. Устье олорор, библиотекарь.
Андреева Розалия Яковлевна. 1956 с. Күндэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Дьаархан олохтооҕо.
Антипина Изабелла Исидоровна. 1948 с. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн суруналыыс.
Антонова Елена Петровна-Күн Сиккиэрэ. 1959 с. Сунтаар оройуонугар Аллыҥа нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн зоотехник, бухгалтер. 1989 с. хоһоон суруйар. Айымньылары ырытарга холонор. Хас да кинигэлээх.
Антонова Марфа Даниловна. (1939-2002). Идэтинэн учуутал. Аллыҥаҕа Сэбиэт бэрэссэдээтэллээбитэ. Уран тыллаах хоһоонньутунан биллэрэ.
Архангельская Альбина Анатольевна. 1977 с. Сунтаар оройуонугар Сиэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. Билигин Түбэйгэ оскуола директорынан үлэлиир. СӨ үөрэҕириитин туйгуна.
Архипова Татьяна Степановна. 1949 с. Хадаҥҥа төрөөбүтэ. Педагогическай үлэ ветерана.
Асамова Наталья Вячеславовна. 1985 с. Маар Күөлгэ төрөөбүтэ. Ийэтин Саргылана Спиридонованы утумнаан, кыра эрдэҕиттэн хоһоон эйгэтигэр киирбит. Хоһоонноро, ыстатыйалара өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар мэлдьи бэчээттэнэллэр.
Афанасьев Ефрем Николаевич. 1952 с. Ньурба оройуонугар Хатыы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1980 сылтан Сунтаарга олорор, үлэлиир. Норуодунай театр артыыһа.
Бурнашева Валентина Ивановна. Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. билигин Уус-Алдан оройуонун Кэптэни нэһилиэгэр олорор.
Васильев Александр Алексеевич. 1962 с. төрөөбүтэ. Билигин Дьаархан нэһилиэгэр олорор.
Васильева Ангелина Николаевна-Дайыына (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Васильева Зинаида Иннокентьевна-Сыралы. 1955 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Дьокуускайдааҕы кооперативнай техникуму бүтэрэн товаровед идэлээх, кэлин СГУ саха салаатыгар үөрэммитэ. Билигин Кутанаҕа олорор. Кэпсээннэрэ “Хатан”, “Күрүлгэн” сурунаалларга бэчээттэммиттэрэ.
Васильева Матрена Иннокентьевна. 1962 с. Орто Халыма улууһун Ойуһардаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ үөрэҕириитин туйгуна. Хоһоон суруйуутунан оскуола сааһыттан дьарыктанар. Өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар хаста да бэчээттэммитэ.
Васильева Марианна Серкановна-Умтичаана. 1959 с. Кэбээйи /Саккырыыр оройуонун Ламыҥха (Сэбээн Күөл) нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Кириэстээх нэһилиэгин олохтооҕо. 1970 с. “Бэлэм буол” хаһыакка бастакы хоһооно бэчээттэммитэ. Хомоҕой тыллаах хоһоонньут, кэлиҥҥи кэмҥэ айылҕа, төрөөбүт дойду, олоххо таптал туһунан элбэҕи суруйар.
Васильева Марта Георгиевна-Алгыстаана, (1962-202?). Хоһоону оҕо эрдэҕиттэн суруйара. Ырыа буолбут хоһооннордоох. Сунтаар оһуохайа сайдарыгар элбэх сыратын уурбута. Ырыаһыт, тойуксут, оҕолору тойукка уһуйааччы этэ.
Васильева Саргылана Алексеевна. 1963 с. Тэҥкэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр оһуохайдьыттартан биирдэстэрэ.
Гаврильев Василий Серканович-Һэркан. 1975 с. Кириэстээххэ төрөөбүтэ. 1996 сылтан суруйар үлэнэн дьарыгырар. 1999 с. ийэтин этиитин ылынан, эһэтин аатын араспаанньа оҥостубут.
Гаврильева (Федорова) Антонида Алексеевна. “Ньургуһун” түмсүүгэ 1973 с. киирбит. Талыллыбыт хоһоонноро оройуон хаһыатыгар бэчээттэнэ сылдьыбыттар.
Герасимова Ираида Михайловна. 1970 с. Сунтаар оройуонугар Күүкэйгэ төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. СӨ үөрэҕириитин туйгуна. Оҕо эрдэҕиттэн ырыа-үҥкүү аргыстаах. 1987 сылтан “Ньургуһун” түмсүү чилиэнэ.
Герасимов Иннокентий Гаврильевич-Добун, (1938-2021). 1938 с. Бүлүү оройуонун Халбаакы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Учуутал, салайааччы. Айар үлэнэн утумнаахтык дьарыктаммыта.
Герасимов Николай Иннокентьевич-Дьээбэ Тойон. 1962 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Айылҕа харыстабылын инспектора. Кыра эрдэҕиттэн суруйар. Элбэх хоһоонноох, кэпсээннээх. “Ньургуһун” түмсүүгэ 2015 сылтан баар.
Голокова Изабелла-Ис Бэлэх Хотун Хаан (1961-2018). 1961 сыллаахха Күүкэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн биология, химия учуутала. Айар үлэнэн 2014 сылтан айымньылаахтык дьарыгырбыта. “Кынаттаах акка олорсон” диэн хоһоон кинигэлээх.
Григорьев Андрей Петрович. 1934 с. Хаҥалас нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Григорьев Карл Семенович-Уйгулаан Ойууһут. 1950 с. Сунтаар оройуонун Үөһээ Мэйик бөһүөлэгэр төрөөбүтэ. Хоһоон суруйуутунан устудьуоннуур сылларыттан дьарыктанар. Хоһоонноро, кэпсээннэрэ оройуон хаһыатыгар, “Хотугу сулус” сурунаалга бэчээттэммиттэрэ. Билигин Кириэстээх олохтооҕо.
Григорьева Александра Михайловна-Сандаарыйа (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Григорьева Августина.
Гуляева (Сидорова) Диана Иннокентьевна. 1966 с. Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Таатта оройуонун Туора Күөл балыыһатын кылаабынай бырааһынан үлэлиир.
Гуляева Сталина Петровна. Идэтинэн саха тылын уонна литературатын учуутала. Кыралаан хоһоон суруйуутунан дьарыктанар.
Гуляев Герман Георгиевич-Сирдээх. 1962 с. Хоро нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2017 с. хоһоон, кэпсээн суруйар. Ордук айылҕаны хоһуйар. Хоһуйарын таһынан оһуохайдыыр, олоҥхоҕо холонор.
Гуринов Афанасий Гаврильевич-Арчылан (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Гурьев Юрий Макарович. Сиэйэ олохтооҕо этэ. Культура дьиэтин директорынан өр сылларга үлэлээбитэ. Маны таһынан элбэх общественнай ноҕуруускалааҕа.
Данилов Анатолий Егорович-Аман (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Данилов Василий Павлович. 1936 с. Хадаҥҥа төрөөбүтэ. Олоҕун тухары учууталлаабыта. Айар дьоҕурдаах оҕолору түмэн, литературнай куруһуогу үлэлэппитэ. Оҕолор айымньылара “Кэскил”, “Сунтаар сонуннара” хаһыаттарга бэчээттэнэллэрэ.
Данилов Валерий Софронович-Эркин (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Данилов Владимир Дмитриевич. 1935 с. Хадаҥҥа төрөөбүтэ. Биллиилээх спортсмен. Кэнники сылларга норуот тылынан айымньыларын толорууга күүһүн холонор.
Данилов Николай
Данилова Вера Дмитрьевна. 1949 с. Тойбохойго төрөөбүтэ. Үлэ бэтэрээнэ.
Данилова Лидия Николаевна-Илгийэ. 1955 с. Кириэстээх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1970 с. бастакы хоһооно оройуон хаһыатыгар тахсыбыта. “Таабырын буоларбын умнума” кинигэлээх (2017).
Данилова Мария Матвеевна-Күн Мичээрэ. 1957 с. Сиэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бастакы идэтэ агроном-луговод, кэлин саха тылын уонна литературатын учууталыгар үөрэммитэ. 1985 с. оскуолаҕа үлэлиэҕиттэн айар үлэнэн дьарыгырар. 1992 с. Түбэйгэ олорор, үлэлиир. Хас да кинигэлээх.
Данилова Ньургуяна Михайловна. 1990 с. Сунтаар с. төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэр кэмигэр Егорова М.И.-Тойуктаах Маарыйаҕа дьарыктаммыта. Тойукка, оһуохайга, олоҥхоҕо уһуйуллубута.
Дорофеев Рудольф Иннокентьевич, (1934-2010). Маар Күөлгэ төрөөбүтэ.
Дьячковская Валентина Григорьевна-Хара Көмүс. (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Евсеев Михаил Михайлович-Кураһаай. 1949 с. Сунтаар оройуонугар Түбэйгэ төрөөбүтэ. Айылҕаттан маанылаппыт дьоҕурунан элбэх идэлээх, дьоҕурдаах. Саха сирин “Дархан этээччитэ”. “Оһуокай” уопсастыба чилиэнэ.
Евсеев Семен Гаврильевич-Сэһэн Сэмэн, (1931-2020). Күүкэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Үлэ, тыыл бэтэрээнэ. Биэнсийэҕэ олорон баран, кэпсээннэри, хоһооннору суруйар. Бэйэтин хоһоонноругар матыып айарга холонор. “Уостубат тапталым – Сунтаарым” диэн ырыа хомуурунньуга кинигэлээх.
Евсеева Надежда Николаевна. Түбэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоону, кэпсээни кыра эрдэҕиттэн суруйар.
Егоров Альберт-Альберт Бүлүүйүскэй (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Егоров Андрей Петрович-Сылгыһыт. 1960 с. Сунтаар с. төрөөбүт. Күндэйэ нэһилиэгин олохтооҕо. 1977 с. ырыа айар. Элбэх ырыа ааптара, мелодист. Ат баайар уонна сүүрдэр идэлээх.
Егоров Вениамин Николаевич-Айаан Чакыр. 1975 с. Сунтаар оройуонугар Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. Ветврач идэлээх. “Сунтаар миигин ыҥырар” ырыа-хоһоон түһүлгэтин чэрчитинэн ыытыллыбыт “Күндэ көмүс күһүнэ” кэтэхтэн күрэс кыайыылааҕа.
Егоров Николай Васильевич-Аҕырытта Ньукулай (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Егоров Трофим Акимович-Тирэҕэ Тэрэппиин, (1941-2024). Сунтаар оройуонугар Түбэйгэ төрөөбүтэ. Тэттик кэпсээннэри, сценкалары, хоһооннору, үгэлэри суруйар. Совхозка трактористаабыта, 24 сыл устата оскуолаҕа трактороведениены үөрэппитэ.
Егоров Виктор Ипатьевич. 1970 с. Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. 90-с сылларга байааҥҥа, гитараҕа оонньуура, ырыа матыыбын, хоһоону айар буолбута.
Егоров Кирилл Игнатьевич. 1948 с. Чакыр нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Айар үлэтин 1960 с. саҕалаабыта, барыта 30-ча ырыалаах.
Егорова Варвара Николаевна. Хадан нэһилиэгэр 1963 с. төрөөбүтэ. СӨ үөрэҕириитин туйгуна.
Егорова Варшавянка Матвеевна. 1940 с. Түбэй Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Партийнай үлэ бэтэрээнэ.
Егорова Вера Петровна-Чарду. 1935 с. төрөөбүтэ.
Егорова Мария Спиридоновна-Испирдиэн кыыһа Морууса. 1940 с. Бүлүү оройуонугар Халбаакы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бэтэринээр, медсестра, финансист идэлэрдээх. Бастакы хоһооно 2000 с. бэчээттэммитэ.
Егорова Надежда Парфеньевна-Намылы. (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Егорова Ньургуйаана Трофимовна. 1987 с. Кутана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоону оҕо эрдэҕиттэн суруйар.
Егорова Светлана Николаевна. 1960 с. Күндэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоонноро “Ильич уоттара”, “Эдэр коммунист” хаһыаттарга бэчээттэммиттэрэ.
Жиркова Изабелла Ивановна. 1962 с. Кэмпэндээйи нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ култууратын туйгуна. Норуодунай театр артыыската. Хоһоон эйгэтигэр кыралаан холонор.
Заболоцкая Маргарита Ильинична-Чөмчүүк. 1955 с. Сунтаар оройуонугар Элгээйигэ төрөөбүтэ. 1978 с. “Ильич уоттара” оройуон хаһыатыгар икки хоһооно бэчээттэммитэ. Хоһоону суруйарын таһынан 7 оһуохай тылын суруйбута.
Заровняева Татьяна Никитична. 1952 с. Чурапчы оройуонун Толоон нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ. Норуодунай театр режиссера.
Захаров Борис.
Захарова Екатерина Петровна, (1933-2017). Сунтаар оройуонугар Кутана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Республика культуратын үтүөлээх үлэһитэ, норуот ырыаһыта, тойуксут. Норуодунай театр артыыската. Хоһоонноро ырыа буолан көппүттэрэ. Үлэ, тыыл бэтэрээнэ.
Захарова Ольга Владимировна. Сунтаар оройуонугар Арыылаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Түмсүүгэ оскуолаҕа үөрэнэр сылларыттан дьарыктанар. Журналист идэлээх. РФ суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ.
Захарова Татьяна Ильинична-Лоһуура. 1971 с. Элгээйигэ төрөөбүтэ. 2001 с. РФ суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ. Хоһоон, кэпсээн суруйарга оҕо эрдэҕиттэн холонор. Кэлин сүрүннээн кэпсээннэри суруйар.
Зверев Илья Сергеевич (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Иванов Алексей Афанасьевич. 1939 с. Маар Күөл нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоону айыыга кыралаан холонор. Кэмпэндээйигэ олорор.
Иванов Анатолий Иванович-Добдуй Сиэнэ. 1966 с. Түбэйгэ төрөөбүтэ.
Иванов Иван Герасимович-Уйбаан Нуолур (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Иванов Иван Ильич-Чопчу Уйбаан, (1932-2017). Түбэй Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. РФ, СӨ суруналыыстарын чилиэнэ. Хас да кинигэ ааптара, хоһоонноро ырыа буолан көппүттэрэ.
Иванов Николай
Иванов Исидор Яковлевич. (1940-2017). Күндэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Эдэр сааһыттан ырыа матыыбын, хоһооннору суруйар. Самодеятельнай композитор, кырыымпаһыт. СӨ култууратын туйгуна, элбэх конкурстар лауреаттара. “Толуу астаах туорааҕым” диэн бэчээттэммит ырыанньыктаах.
Иванов Юрий Егорович. (1941-2020). Күндэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оһуохайдьыт. “Түһүлгэ тойуга”, “Оһуохай – мин таптыыр дьарыгым” диэн кинигэлэрдээх.
Иванова Анна Серафимовна. 1982 с. Уус Алдан оройуонун Бороҕон нэһилиэгэр төрөөбүт. 2009 с. Элгээйигэ Б.Н. Андреев аатынан музейнай-экологгическай киин дириэктэринэн үлэлиир.
Иванова Вера Спиридоновна. (…). Сунтаарга төрөөбүтэ. Идэтинэн ученай-зоотехник. Хоһоону кыралаан суруйара.
Иванова Галина Ивановна.
Иванова Галина Никитична-Айтыына. 1949 с. Элгээйигэ төрөөбүтэ. Педагогическай үлэ ветерана, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ. Элбэх кинигэ ааптара. “Азия оҕолоро” спортивнай оонньуулар, Мүрү нэһилиэгин өрөгөйдөрүн тылын ааптара. Элбэх хоһоонноро ырыа буолан ыллана сылдьаллар.
Иванова Елена Дмитриевна-Хатыы. 1967 с. Ньурба оройуонун Хатыы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2015 с. хоһоон, кэпсээн суруйар. Кэлин олоҥхо суруйуутугар холонор. Билигин Аллыҥаҕа олорор.
Иванова Лидия Агеевна. 1953 с. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Иванова Лира Николаевна. 1967 с. Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Иванова Маргарита Ивановна. Түбэйгэ төрөөбүтэ. Идэтинэн суруналыыс. “Хоһоон суһума” поэтическай бырайыак ааптара.
Иванова Марфа Иннокентьевна. 1985 с. Элгээйигэ төрөөбүтэ. 2007 с. суруйууга холонор. Кэпсээннэрэ “Кыым” хаһыакка, “Күрүлгэн” сурунаалга бэчээттэммиттэрэ.
Иванова Надежда Станиславовна. 1987 с. Аллыҥа нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Култуура киинигэр специалист.
Иванова Нюргустана Ивановна-Сыдьаайа. 1972 с. Кутана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2019 сылтан кыралаан хоһоон суруйарга холонор. Улуу Кыайыы үбүлүөйдээх 75 сылын көрсө, Орел куорат аттыгар олоҕун толук уурбут сэрии кыттыылааҕа эһэтигэр Григорий Иванович Саввинов-Чохолу Киргиэлэйгэ анаабыта.
Иванова Розалия Николаевна. 1962 с. Кириэстээх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2005 с. айарга-суруйарга холонор.
Игнатьева Зинаида Ивановна. 1953 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Идэтинэн омук тылын учуутала. 2010 с. саҕалаан элбэх кинигэни эрэдээксийэлээн, хомуйан оҥорооччу быһыытынан үлэлэһэр.
Игнатьева Татьяна Алексеевна-Күннээх. 1946 с. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн алын кылаас учуутала. Л.А. Попов 100 сылыгар “Сунтаар миигин ыҥырар” түһүлгэҕэ грант ылбыта.
Им Зоя Владимировна. 1957 с. Сунтаар улууһугар төрөөбүтэ. Хоһоон суруйуутунан утумнаахтык дьарыктанар.
Индеева Зинаида Николаевна. 1965 с. төрөөбүтэ. Муниципальнай сулууспа туйгуна, үлэ бэтэрээнэ. Уус-уран көрүү артыыһа. Суруйар идэнэ оскуолаҕа үөрэгэр сылларыттан дьарыктанар.
Кириллин Александр Моисеевич. 1952 с. Бүлүүчээҥҥэ төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. Бүлүүчээннээҕи картиннай галерея дириэктэрэ.
Кириллин Анатолий Гаврильевич-Толикус. 1987 с. Сунтаар оройуонугар Элгээйигэ төрөөбүтэ. 1997 с. бастакы хоһоонун суруйбута. Бастакы айымньылара “Кэскил” уонна “Сунтаар сонуннара” хаһыаттарга тахсыбыттара. “Кистээмэ, эн, намчы тапталгын” диэн бастакы кинигэтэ 2015 с. бэчээттэммитэ.
Кириллин Трофим Семенович. (1954-20??). Кутанаҕа төрөөбүтэ. СӨ үтүөлээх учуутала, Россия суруналыыстарын чилиэнэ. Саха тылын уонна литературатын учуутала идэлээх, кыраайы үөрэтиинэн утумнаахтык дьарыктаммыта. Күндэ түмэлин тэрийбитэ, А. Бүлүүйүскэй айар үлэтин үйэтиппитэ. Бэйэтэ хоһоон айара, литературнай тылбаастардаах.биирдиилээн кэпсээннэртэн саҕалаан кыргыз норуотун героическай эпоһын – “Манаһы” тылбаастаабыта.
Кириллина Ксения Гаврильевна. 1946 с. төрөөбүтэ. Хоһоон суруйуутунан оскуолаҕа үөрэнэр сылларыттан үлүһүйэр.
Кириллина Татьяна Николаевна-Татыйык. 1974 с. Уус Алдан улууһугар төрөөбүтэ. Оҕо сааһыттан айар-суруйар. Икки хоһоон кинигэлээх. Кэлин кэпсээн суруйуутугар холонор.
Кобельянова-Горохова Тускулаана Васильевна-Тускулаана. 1981 с. Сунтаар оройуонугар Элгээйигэ төрөөбүтэ. 2015-2018 сс. “Ньургуһун” түмсүүнү салайан, хос тилиннэрбит өҥөлөөх. Хас да хоһоонугар ырыа айыллыбыта. Кэпсээн суруйарга эмиэ холонор.
Колесов Дмитрий Гаврильевич. 1954 с. Верхоянскай оройуонун Үөһээ Бытантай нэһилиэгэр төрөөбүт. 1998 сылтан Сунтаар улууһугар Бордоҥ сэлиэнньэтигэр олорор.
Колесникова-Сергеева Тамара Николаевна. 1953 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. 1996 с. К. Максимова-Сайыына уһуйааныгар сылдьыаҕыттан хоһоон суруйар.
Кондратьев Аким Андреевич. (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Кондратьев Ариан Андреевич-Иилиҥкэй. 1936 с. Сунтаар оройуонугар 3-с Бордоҥ (билиҥҥи Элгээйи) төрөөбүтэ. 1972 сылтан түмсүү чилиэнэ. 1991-2007 сс. Элгээйи оскуолатыгар ырыа учууталынан үлэлээбитэ. Барыта 30-ча ырыаны айбыта.
Кондратьев Николай Семенович. 1951 с. Сунтаар оройуонугар Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. 1995 с. “Ньургуһун” түмсүүгэ баар. Оҕо эрдэҕиттэн ырыа-хоһоон куттаах.
Константинов Илья, (1903-1989). Сунтаар улууһун Хоро нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Корнилова Валентина Никитична. СӨ киинэтин бэтэрээнэ. Суруйуулара элбэхтэр. Дьоҕус кинигэлээх.
Коротова Екатерина Алексеевна-Кэтии Лэчил. 1959 с. Ньурба оройуонун Маалыкай нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оҕолорго аналлаах остуоруйалары, таабырыннары, хоһооннору суруйар. 6 хоһоонугар ырыа сурулунна.
Ксенофонтов Руслан Борисович, 1955 с. Ньурбаҕа төрөөбүтэ, оҕо сааһа Сунтаар оройуонугар Кутана бөһүөлэгэр ааспыта. Педагогическай үлэ бэтэрээнэ. 1993 сылтан хоһоон суруйар. “Ыра санаам ырыа буолан” диэн кинигэлээх.
Кузьмин Василий Андреевич-Invent. Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэр сылларыттан айар үлэнэн дьарыгырар. Устудьуоннуур сылларыгар элбэх ырыаны айан, ыччат биир сүгүрүйэр толорооччута буолбута.
Кузьмина Елизавета Васильевна. Устудьуоннуур сылларыгар “Сэргэлээх уоттара” литературнай түмсүүгэ дьарыктаммыта. “Олох тыына” хоһоон, “Өй-сүрэх өйдөбүнньүгэ” документальнай кинигэ, “Уус-уран литература – олох философията” методическай босуобуйа ааптардара.
Кузьмина Мария Васильевна-Санаайа. 1945 с. Сунтаар оройуонугар II-с Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1969 с. хоһоон суруйууну саҕалаабыта. Эдэр сааһыттан селькордуур. “Кэскил” хаһыакка, “Хараҥа хоско” түбэлтэлэри, номохтору, үһүйээннэри “Хоноһо кыыһа” диэн хос аатынан суруйар. Хоһооннору кыралаан айар.
Куприянова Татьяна Семеновна. 1937 с. Сиэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. “Учууталлар учууталлара”, СӨ үөрэҕириитин бочуоттаах бэтэрээнэ. Элбэх кинигэ ааптара.
Кривошапкина Евдокия Петровна. 1950 с. Кутана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ үөрэҕириитин туйгуна, “Гражданскай килбиэн” бэлиэ туһааннааҕа.
Львов Александр Алексеевич. 1962 с. Элгээйи нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бастакы хоһоонноро 1983 с. “Ильич уоттара” хаһыакка тахсыбыта. Онтон ыла айымньылара өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, “Чолбон”, “Байанай” сурунаалга бэчээттэммиттэрэ.
Львов Данил Прокопьевич-Айылҕа Уола. 1959 с. Күүкэйгэ төрөөбүтэ. Айар дьоҕура кэлин арыллан, хоһоон суруйарынан дьарыгырар.
Львова Екатерина Кирилловна-Долгууна. 1961 с. Күүкэйгэ төрөөбүтэ. Бастакы хоһоонун 2014 с. суруйбута.
Максимов Иннокентий Степанович. Сунтаар оройуонугар Чакыр (билиҥҥи Күндэйэ) нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Уус-уран айымньыны суруйуунан эдэриттэн дьарыктанар. Хоһоонноро республика, оройуон хаһыаттарыгар тахсааччылар.
Макарова Изабелла Ивановна-Толоон Туорааҕа. 1966 с. Толоон нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оҕолорго хоһоонтон саҕалаан олоҥхоҕо тиийэ суруйар. Хомоҕой тыллаах хоһоонньут, тойуксут, олоҥхоһут.
Максимова Варвара Николаевна-Күннэй. 1967 с. Тойбохойго төрөөбүтэ. Хоһоон суруйарга эдэр сааһыттан холонор. 2020 сылтан урукку хоһооннорун чочуйан, суруйарын саҕалаабыта. “Санаам ситимин иэйиитэ” хоһоон кинигэлээх.
Максимова Варвара Егоровна-Тырымнаайы. 1967 с. Тойбохойго төрөөбүтэ. Устудьуон эрдэҕиттэн суруйар. Сунтаарга “Туллукчаан” оҕо сайдар киинин иитээччитэ. Хоһоонноро улуус, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, сурунаалларыгар бэчээттэнэллэр. “Ыллыыр ырыам” диэн кинигэлээх.
Максимова Октябрина Прокопьевна 1954 с. Сиэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Буҕаалтыр идэлээх. Норуот маастара. Сиэйэ нэһилиэгин “Утум” түмэлин тэрийээччи. Элбэх араас тиэмэлээх кинигэ ааптара.
Мекумянов Валерий Петрович. 1949 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Кэпсээннэри, сэһэннэри, публицистическай ыстатыйалары суруйар.
Меркурьев Василий Павлович. (1916-1982). ССРС уонна Арассыыйа Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ. “Ильич уоттара” хаһыат талааннаах суруналыыһа этэ. Сытыы тыллаах фельетоннары, дириҥ хорутуулаах очеркалары, тойуктары суруйара.
Меркурьева Антонина Павловна. 1946 с. Сиэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ доруобуйа харыстабылын туйгуна. Хоһоону суруйарынан оскуолаҕа үөрэнэ сылдьыаҕыттан дьарыктаммыта. И.Г. Иванов-Уйбаан Нуолур “Чороон” литературнай куруһуогар дьарыктаммыта.
Михайлов Валерий Егорович. 1948 с. Сунтаар оройуонугар Куокунуга төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. Оҕону саҥардарга үөрэ-дьүөрэ дорҕоонноох хоһооннору, чабырҕахтары, таабырыннары, сценкалары, үҥкүү тылларын суруйар.
Михайлова Ирина Ильинична. 1939 с. Арыылаах Тыһакыыһыгар төрөөбүтэ. Хадаҥҥа олорор. Педагогическай үлэ бэтэрээнэ, СӨ “Учууталлар учууталлара” бэлиэлээх.
Михайлова Ксения Валерьевна. 1989 с. Элгээйигэ төрөөбүтэ. Хоһоон суруйарын 2006 с. саҕалаабыта. 2008 с. эдэр суруйааччылар, бэйиэттэр куонкурустарыгар кыайыыны ситиспитэ. Идэтинэн нуучча тылын уонна литературатын учуутала.
Михайлова Лидия.
Михалева Наталья Владимировна-Сайа (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Могусова Надежда Ильинична. 1975 с. Хадаҥҥа төрөөбүтэ. Хоһоону оскуолаҕа эрдэхтэн суруйар.
Налимов Валерий Иванович. 1962 с. Хоро нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн история учуутала. Айар үлэнэн анаан дьарыктаммат.
Наумова Күннэй Денисовна. 1977 с. Кутанаҕа төрөөбүтэ.
Наумова Светлана Алексеевна-Сырдыкаайы. 1968 с. Үөһээ Бүлүү улууһун Нам нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СПТЛ-и интэринээтигэр иитээччинэн үлэлиир сылларыгар “Лира” литературнай куруһуогу салайбыта. “Дьол кустуга” хоһоон хомуурунньуктаах.
Нельбисова Галина Васильевна (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Нестерова Люция Дмитрьевна (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Никифорова Наталья Николаева-Сайыына. 1959 с. сыллаахха Сунтаар оройуонугар Кутанаҕа төрөөбүтэ. Идэтинэн фармацевт. Бочуоттаах сынньалаҥҥа олорон хоһоон суруйарга холонор.
Николаев Валериан Парфеньевич. (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Николаев Егор Револьевич. 1977 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. РФ суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ. Бастакы хоһооно 1993 с. “Сунтаар сонуннара” хаһыакка бэчээттэммитэ. 2008 с. эдэр ааптардар мунньахтарын кыттыылааҕа.
Николаев Иван Николаевич-Уххан. 1955 с. Түбэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1985 с. саҕалаан хоһоонноро, ыстатыйалара бэчээккэ тахсаллар. Хоһоонноругар элбэх ырыа айыллыбыта.
Николаев Климент Ильич-Киил Килимиэн. (1940-2022). Наахара нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ үтүөлээх ветеринарнай бырааһа. Айар үлэнэн устудьуоннуу сылдьан дьарыктаммыта. Оройуон, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар общественнай кэрэспэндьиэннээбитэ. Сцена бэтэрээнэ.
Николаева Галина Николаевна. 1953 с. Күндэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 20 сыл тыа хаһаайыстыбатыгар үлэлээн, билигин сынньалаҥҥа олорон, айар-тутар.
Николаева Дина Васильевна-Алаас кыыһа. 1946 с. Сунтаар оройуонугар Кириэстээххэ төрөөбүтэ. Бибилэтиэкэр идэлээх. 2015 с. түмсүү чилиэнэ. “Көлүкэчээн” ырыа ансаамбылын кыттыылааҕа, норуодунай театр артыыската. Хас да хоһооно ырыа буолан ыллана сылдьаллар.
Николаева Зинаида Егоровна. 1939 с. Сунтаар оройуонугар Хороҕо төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. Россия үөрэҕириитин туйгуна, үлэ бэтэрээнэ. Бастакы хоһоонун 1990 с. суруйбута.
Николаева Мария Дмитриевна. 1945 с. Уһун Күөл нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бибилэтиэкэр идэлээх. ССРС култууратын туйгуна.
Николаева Мария Степановна 1944 с. Нам оройуонун Хамаҕатта нэһилиэгэр төрөөбүтэ.1969 с. Сунтаарга үлэлээбитэ. Билигин Устьеҕа бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор, кыралаан хоһоон суруйар.
Николаева Розалия Семеновна-Уйулҕаана. 1948 с. Сунтаар оройуонугар Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. 6 кинигэ ааптара.
Николаева Феврония Трофимовна. 1952 с. Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. “Сунтаар сонуннара” хаһыат кэрэспэндьиэнэ, Россия суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ. Мелодист.
Оконешников Александр Гаврильевич. (…). Кириэстээх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оҕо сааһа Элгээйигэ ааспыта. Сунтаар 1-кы №дээх оскуолатыгар физкультура учууталынан үлэлээбитэ. “Мин ыллыыр түгэним” диэн кинигэлээх.
Омукова Саргылана Дмитриевна. 1967 с. Сунтаар оройуонугар Сиэйэҕэ төрөөбүтэ. Улуус оһуокайдьыттарын түмсүүтүн, Култуура уонна духуобунас айылгытын салайааччыта. Ырыа буолбут элбэх хоһоонноох.
Омукова Сардаана Егоровна-Оҕуруо. 1971 с. Тойбохойго төрөөбүтэ. Тэттик кэпсээннэри, хоһооннору суруйарга холонор.
Павлов Александр Алексеевич. (…-1995). Верхоянскай оройуонугар Эһэ-Хайа руднигар төрөөбүтэ. 1969 с. “Ильич уоттара” хаһыат үлэһитэ. 1982-1986 сс. салайааччыта.
Павлова Василий Семенович-Баһылай Хара. 1960 с. Кириэстээххэ төрөөбүтэ. Устьеҕа олорор. Хоһоон, кэпсээн суруйар, түмсүү көхтөөх чилиэнэ.
Павлов Константин Владимирович. 1985 с. Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Сунтаар кииннэммит балыыһатын кылаабынай бырааһа. Оҕо эрдэҕиттэн айар куттаах, оһуохайдыыр, ыллыыр.
Павлов Николай.
Павлова Марфа Лукинична. Сунтаар сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Идэтинэн врач. Хоһоон, кэпсээн суруйуутунан эдэр сааһыттан дьарыгырар.
Павлова Надежда Николаевна. 1959 с. Мииринэй оройуонугар төрөөбүтэ. Хоһоон алыптаах абылаҥар устудьуоннуу сылдьан ылларбыта. СӨ култууратын туйгуна.
Пахомова Александра Ефремовна. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Эдэр эрдэҕиттэн саха фольклорун хомуйааччы уонна пропагандалааччы.
Петров Владимир Николаевич-Бордоҥ Болуодьата. 1954 с. II-с Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ үөрэҕириитин, физкультураҕа уонна спортка туйгуна, кыраайы үөрэтээччи.
Петров Климент Петрович-Хочо Уола. 1961 с. Маар Күөлгэ төрөөбүтэ. Хоһоон суруйуутунан 2015 с. дьарыктанар.
Петрова Венера Николаевна-Венера. (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ) .
Попова Тамара Ивановна-Хадаана. 1965 с. Хадаҥҥа төрөөбүтэ. Ырыаһыт, мелодист, СӨ култууратын туйгуна.
Петрова Тамара Егоровна-Байаана Айыылыат. 1970 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. 1987 с. хоһоон суруйар. Орто анал үөрэхтээх. Тойбохойго олорор. “Көмүс таммах күн уотугар” хомуурунньуктаах.
Петрова Лидия Николаевна-Дайаана. 1945 сыллаахха Сунтаарга төрөөбүтэ. Хаартыскаҕа түһэриинэн дьарыгырар. Бэйэтин уонна атын дьон выставкаларын тэрийэр. С. Спиридоновалыын-Кэрэмэс Кийиитинээн кыттыгас альбом-кинигэлээх.
Пискун (Герасимова) Галина Ивановна-Элэстээнэ. 1961 с. Ньурбаҕа төрөөбүтэ. 2017 сылтан суруйарга холонор, истиҥ иэйиитин хоһоон гынан иһэр.
Понохов Иван. Бүлүүчээн?
Понохова Любовь Николаевна-Тумара. 1973 с. Тойбохой нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2008 с. саҕалаан хоһоон, кэпсээн суруйар. Түбэй нэһилиэгэр олорор.
Попова Зоя Гаврильевна. 1948 с. Кутанаҕа төрөөбүтэ. Идэтинэн киинэ уонна дыраама артыыһа. СӨ үтүөлээх артыыһа.
Попова Таисия Егоровна-Таайа. 1957 с. Ленскэй оройуонун Орто Наахара нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуоланы Бүлүүчээҥҥэ бүтэрбитэ. Билигин Дьокуускайга олорор, үлэлиир. Хоһоон суруйуутунан 1998 с. утумнаахтык дьарыктанар.
Прокопьева Альбина Афанасьевна. 1962 с. Дьокуускайга төрөөбүтэ. Уус-уран көрүүгэ кыттар, 2014 с. хоһоон суруйар.
Прокопьева Антонина Антоновна-Сайдыына. 1957 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Идэтинэн нуучча тылын уонна литературатын учуутала. Хоһоон суруйарын устудьуоннуу сылдьан саҕалаабыта. Улуус, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар бэчээттэнэр. Улуустааҕы “Алаһа” сурунаал эппиэттиир эрэдээктэрэ.
Прокопьева Луиза Семеновна-Сыккыс. 1964 с. Сунтаар улууһун Күүкэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2015 сылтан хоһоон суруйан саҕалаабыта. Күүкэйгэ оҕо уһуйааныгар үлэлиир.
Прокопьева Сара Васильевна-Мичилиинэ, (1953-2024). Сунтаар улууһугар Кириэстээх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2020 сылтан хоһооннору суруйбута. 2021 сыллаахха кэргэнигэр анаан “Булчут Борокуоппуйап” ахтыы кинигэтин таһаарбыта.
Птицына Зинаида Ивановна-Күндүүнэ Кынат. 1952 с. Сунтаар оройуонугар Арыылаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн библиотекарь.
Пустолякова Людмила Николаевна. 1956 с. Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Саха ТВ-гар “Олох көмүс күһүнэ” биэрии ыытааччыта. Тойуксут, ырыа айааччы, алгысчыт, оһуокайдьыт. СР социальнай сулууспатын туйгуна.
Романова Розалия Сидоровна-Барахсаана. 1957 с. Сунтаар Хоротугар төрөөбүтэ. Айымньылара оройуон хаһыатыгар дөрүн-дөрүн бэчээттэнээччилэр.
Саввинов Владимир Петрович. 1963 с. Уһун Күөл нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоон суруйар идэнэн 2008 с. дьарыктаммыта. “Күһүҥҥү ньургуһун” диэн кинигэлээх (2012).
Саввинов Илья Анатольевич. 1990 с. Маар Күөлгэ төрөөбүтэ. Илья уруһуйдуурун, ырыа истэрин, уһанарын сөбүлүүр. Бэйэтин санаатын, көрүүлэрин, иэйиилэрин хоһоон гынан тиһэттиир.
Саввинов Родион Григорьевич-Туустаах. 1966 с. Кэмпэндээйигэ төрөөбүтэ. 1988 с. Горнай оройуонугар олорор. Айымньылара 2006 с. бэчээттэнэллэр.
Саввинов Серафим Пудович. (1932-1981). Үөһээ Бүлүү оройуонугар Ороһу нэһилиэгэр төрөөбүтэ. “Ильич уоттара” хаһыакка үлэлии олорон, “Ньургуһун” түмсүүнү төрүттээбитэ, бастакы салайааччыта.
Саввинова Анна Николаевна. 1965 с. Күндэйэҕэ төрөөбүтэ. Идэтинэн нуучча тылын, литературатын учуутала.
Саввинова Анфиса Алексеевна-Чөрөкө. 1951 с. Үөһээ Бүлүү оройуонугар төрөөбүтэ. Сибээс, үлэ ветерана. Билигин Устьеҕа олорор. Иллэҥ кэмигэр иистэнэр, хоһоон суруйар.
Сафонов Николай Иванович-Дьырылы, (1931–2020). (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Свидерскай Алексей Станиславович. (1963-..?). Үөһээ Бүлүү оройуонугар Нам нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бастакы хоһоонун 1978 с. суруйбут. Барыта 30-тан тахса ырыалаах, 20-чэ хоһоонноох.
Семенов Михаил Серканович-Мэхээс Сэмэнэп. 1972 с. Сунтаар Кириэстээҕэр төрөөбүтэ. РФ суруналыыстарын, СӨ ырыа айааччыларын сойуустарын чилиэнэ. Кэпсээннэрэ, хоһоонноро өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, сурунаалларыгар тахса тураллар. Элбэх хоһоонноро ырыа буолбуттара.
Семенов Сергей Афанасьевич-Сэгэй. 1964 с. Мииринэй оройуонугар Таас Үрэх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Төрөппүт аҕата Семенов Серкан Алексеевич ырыаһыт-хоһоонньут бэрдэ үһү, ону батан кыра эрдэҕиттэн ыллыыр, хоһоон суруйар.
Семенов Петр Петрович. 1973 с. чемпион-суоппар. “Кокуора Харыйалааҕа” диэн кинигэлээх.
Семенова Валентина Никитична-Кэрэчээнэ.
Семенова Елена Семеновна. 1964 с. Дьокуускайга төрөөбүтэ. 1993 с. Кэмпэндээйитээҕи санаторийга үлэлии кэлбитэ.
Семенова Лариса Алексеевна-Нуурал. (1951-2016). Маар Күөл нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан хоһоон, кэпсээн, сценка суруйуутугар холонор эбит, маны учуутала Василий Михайлович таба көрөн сайыннарбыт, уһуйбут. Идэтинэн учуутал, Бүлүү пед.училищетын, Благовещенскайдааҕы пед. институту бүтэртээбитэ. Оройуон хаһыатыгар өр кэмҥэ үлэлээбитэ, улуус бары нэһилиэктэрин олохторун, үлэлэрин бэчээккэ киэҥник сырдаппыта. РФ суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ. “Кыһыл көмүс бөрүө” куоҥкурус лауреата.
Сергеев Николай Егорович. (1920-1978). Маар Күөлгэ төрөөбүтэ. Фронтовик-поэттартан биирдэстэрэ. Улууспут историятын үөрэтиинэн утумнаахтык дьарыктаммыта. «Тугун бэрдэй кэрэтэй…» норуот ырыатын тылларын ааптара.
Сергеева Альбина Григорьевна-Сахаайа. 1961 с. Тойбохойго төрөөбүтэ. 2007 с. хоһоон суруйар.
Сергеева Лилия Николаевна. 1976 с. Маар Күөл нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Айар үлэнэн оскуола саҕаттан дьарыгырар. Оҕолорго ырыалардаах.
Сергеева-Федорова Марта Николаевна. 1960 с. Ньурба оройуонун Акана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорон хоһоон суруйан холонор.
Сергеева Тамара Николаевна-Чөмчүүнэ. 1953 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Оскуолаҕа киирэ илик саастаах оҕолор тэрилтэлэригэр үлэлээбитэ. Суруйуулара “Кынаттаах иэйиилэр кыымнара” хомуурунньукка, “Алаһа” сурунаалга тахсыбыттара.
Сергеева Туйаара Николаевна-Туйаара Сиккиэр. 1971 с. Ленинскэй оройуон Акана с. төрөөбүтэ. 1999 с. “Кыым” хаһыакка үлэлиир.
Сергучева Вилюрия Петровна. 1971 сыл тохсунньу 25 күнүгэр Усуйаана улууһугар Депутатскай нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1990 сылтан хоһоон, 2004 сылтан тэттик кэпсээннэри суруйан саҕалаабыта. 2018 с. норуодунай бэйиэт Л. А. Попов төрөөбүтэ 100 сылын көрсө ыытыллыбыт конкурска кыттан, кинигэ таһаарарга грант ылбыта. 2019 с. “Сунтаар миигин ыҥырар” ырыа-хоһоон түһүлгэтин кэтэхтэн ыытыллыбыт күрэһигэр проза жанрыгар I степеннээх дипломант буолбута. 2020 с. “Бичик” кинигэ кыһата тэрийбит “Ураты дьылҕалаах иэйиилэр…” тэттик кэпсээн суруйууга айар күрэс кыттыылааҕа.
Сидоров Афанасий Прокопьевич-Дьулусхан. (1955-?). Тэҥкэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2002 с. олоҕор буолбут дьикти түгэннэри, иччилээх түүллэри сурукка тиһэр буолбута. СӨ тырааныспарын бочуоттаах үлэһитэ, үлэ бэтэрээнэ.
Сидоров Николай Николаевич. 1952 с. төрөөбүтэ. Суоппар идэлээх. Хоһоону кэлин суруйар буолбута.
Сидорова Розалия Ефимовна-Ымыычаана. 1956 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. 1995 с. суруйуунан дьарыктанар. Көрдөөх кэпсээннэри, сценкалары, монологтары, үгэлэри суруйарын таһынан 60-ча ырыалаах.
Соколов Эдуард Дмитриевич-Тулусхан (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Соколова Ксения Дмитриевна-Таммах Өксүү (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Софронова Мария Иннокентьевна-Күөрэгэй Маарыйа. 1935 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. Үлэ, тыыл, сцена бэтэрээнэ. Ырыаһыт, мелодия айааччы. “Суугунуур хатыҥнаах Сунтаарым” диэн ырыанньык кинигэлээх.
Спиридонов Афанасий Егорович. Арыылаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. Оройуон хаһыатын активнай селькора. Хоһоону суруйуунан кэлин дьарыктаммыта.
Спиридонов Василий Степанович. 1970 с. Абый улууһун Кэбэргэнэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бордоҥнооҕу “Айыллаан” СКК дириэктэрэ, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ.
Спиридонова Марина Васильевна. 1986 с. Толоон нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэр сылларыгар Е. П. Кривошапкина салайар литературнай куруһуогар дьарыктаммыта. Хоһоонноро, ыстатыйалара “Кэскил”, “Сунтаар сонуннара” хаһыаттарга бэчээттэммиттэрэ.
Спиридонова Олимпиада Серафимовна. 1957 с. Кириэстээх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн учуутал. 1982 с. Кэмпэндээйи оскуолатыгар үлэлээбитэ. Айар дьоҕурунан иллэҥсийдэҕинэ дьарыгырар. Элбэх ырыаны сахалыы тылбаастаан киэҥ эйгэҕэ таһаарда. “Хоһооннорум – мин олоҕум” диэн кинигэлээх.
Спиридонова Саргылана Семеновна-Кэрэмэс Кийиитэ (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ)
Степанов Александр Николаевич. 1958 с. төрөөбүтэ. СӨ култууратын туйгуна, композитор. “Күнү ырыанан көрүстүм” ырыанньыктаах.
Степанов Егор Гаврильевич. (…). Сунтаар оройуонугар Чакыр (билиҥҥи Күндэйэ) нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Норуот ырыаһыта.
Степанова Матрена Андреевна. 1935 с. Аллыҥа нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Тыыл бэтэрээнэ.
Степанова Наталия Степановна. 1960 с. Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СӨ култууратын уонна архыып дьыалатыгар туйгуна.
Тарасов Егор Николаевич. Кэмпэндээйигэ төрөөбүтэ. Норуодунай театр артыыһа, хоһоон суруйарын сөбүлүүр. Устьеҕа олорор.
Тимофеев Аркадий Николаевич-Күн Дэлэй. (1958-..). Күүкэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан Күндэ 75 сылыгар анаан суруйбут хоһооно “Ильич уоттара”, “Бэлэм буол” хаһыаттарга тахсыбыта. Өр сылларга “Элгээйи” совхоһугар оробуочайдаабыта. Кэлин экономист-бухгалтер идэтигэр үөрэнэн, Элгээйигэ, Күндэйэҕэ буҕаалтырдаабыта. “Кыырайар олуктар” диэн кинигэлээх.
Тихонова Татьяна Трофимовна. 1952 с. Сиэйэҕэ төрөөбүтэ. 2015 с. “Саха сирин оһуокайын үтүөлээх этээччитэ” аат туһааннааҕа.
Третьяков Егор Егорович. 1950 с. Сунтаар оройуонугар II-с Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 5 ырыа ааптара, ону таһынан английскай тылтан сахалыыга тылбаастаммыт хас даҕаны ырыалаах.
Трофимов Степан Афанасьевич. 1934 с. 3-с Бордоҥ (билиҥҥи Элгээйи) нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Эдэр сааһыттан хоһоон суруйар.
Тюрбенев Алексей.
Уарова Вера Прокопьевна. 1972 сыллаахха Сунтаар улууһун Тойбохой нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1989 сыллаахтан хоһоон суруйан холоммута. 2007 сыллаахтан тэттик кэпсээннэри суруйан саҕалаабыта. Хас да кинигэлээх.
Уарова Любовь Прокопьевна-Тууйас. 1992 с. төрөөбүтэ. 2010 с. “Таптал тойуга” кинигэтэ тахсыбыта.
Уарова Розалия Георгиевна-Сайылык кыыһа, (1952-2024). Сунтаарга төрөөбүтэ. Оҕо эрдэҕиттэн ыллыырын сөбүлүүрэ. Айар үлэнэн кэлин дьарыгырбыта. Ахтыылары, хоһооннору суруйара.
Федоров Вячеслав Васильевич. 1989 с. Сиэйэҕэ төрөөбүтэ. Уус Алдан улууһугар олорор. Хоһоону оҕо эрдэҕиттэн суруйар. “Сунтаар сонуннара”, “Эдэр саас”, “Киин куорат” хаһыаттарга бэчээттэммитэ.
Федоров Георгий Евгеньевич, (1911-1993). Сунтаар оройуонугар Хаҥалас (билиҥҥи Кутана) нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Саха Өрөспүүбүлүкэтин, оройуон хаһыаттарын селькора этэ. Селькордар өрөспүүбүлүкэтээҕи 3-с сийиэстэрин кыттыылааҕа. Фольклору хомуйааччы, үйэтитээччи.
Федоров Иван Иванович. 1959 с. Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Федоров Михаил Александрович. 1936 с. төрөөбүтэ. Күүкэй, Элгээйи оскуолаларыгар үлэлээбитэ. “Хоһоонум хочотун өҥөйөн”, “Ааспыты анаардахха”, “Кистээбэккэ кэпсээтим” кинигэлэрдээх.
Федоров Николай Степанович-Уйгун Каккай. 1952 с. Күүкэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Айар дьоҕура оскуолаҕа үөрэниэҕиттэн арыллыбыт. Элбэх хоһоонугар мелодистар ырыа айбыттара. “Туругур, саха мусуойа” хоһооно Е. Ярославскай аатынан түмэл гимнэ.
Федоров Юрий Иванович. 1962 с. Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Федорова Тамара Степановна-Күн Сарыада. 1966 с. Куокунуга төрөөбүтэ. Ырыа куттаах, хомус тардар, тэттик кэпсээннэри суруйар. Билигин Нам улууһугар олорор.
Федорова Раиса Федоровна. 1952 с. Тойбохойго төрөөбүтэ. Дьахтар киһиэхэ сэдэх идэлээх – токарь. 2012 с. кыралаан хоһоон суруйар. Суруйар тиэмэтэ: тыа дьахтарын санаата, үлэтэ, дьарыга.
Федорова Уйгулаана Николаевна. 1997 с. Түбэй Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Иллэҥ кэмигэр уруһуйдуур, уһанар, иистэнэр, ыллыыр, хоһоон айар.
Федотов Николай Васильевич-Бордуо Дабаан. 1967 с. Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Идэтинэн физкультура учуутала, билигин Бордоҥҥо олорор, тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар.
Федотова Галина Егоровна. 1957 с. Күндэйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Норуот маастара, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, норуоттар икки ардыларынааҕы худуоһунньуктар федерацияларын уонна Россия худуоһунньуктарын сойуустарын чилиэнэ. Маны таһынан, модельер-иистэнньэҥ, тойуксут, хоһоонньут.
Федотова Зинаида Дмитрьевна-Дьол Кыыма (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Филиппов Иван Данилович. 1960 с. Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Филиппов Семен Максимович-Сиэн Сэмэн. 1931 с. Түбэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Тыыл, үлэ бэтэрээнэ. Өр сылларга оройуон хаһыатыгар үлэлээбитэ. Хас да кинигэ ааптара.
Филиппов Филипп Григорьевич. 1945 с. Сунтаар оройуонугар Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэр сылларыттан хоһооннору, кэпсээннэри суруйуунан дьарыктаммыта.
Фокинова Нина Николаевна. 1960 с. Хороҕо төрөөбүтэ. Хоро нэһилиэгин култуура киинигэр үлэлиир. Иэйиитэ киирдэҕинэ суруйар, айар.
Харайданова Ирина Ивановна-Сэгэлдьийэ Чээлэй. Сунтаар оройуонугар Түбэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэр сылларыттан хоһоон суруйар. Томпо оройуонун Кириэс Халдьаайытыгар олорор, үлэлиир. Хоһоонноро өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар элбэхтик бэчээттэнэллэр. СӨ үөрэҕириитин уонна СӨ ыччакка политикатын туйгуна. “Дьүрүскэн дьүрүһүтэр тыына” диэн кинигэтэ дьон сэҥээриитин ылла. Арассыыйа Суруналыыстарын уонна СӨ Суруйааччыларын сойуустарын чилиэнэ.
Харитонов Николай Иванович-Чуор. (1935-2010). Ньурба оройуонугар Куочай нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Поэт, журналист. Суруйар үлэнэн эрдэттэн дьарыктаммыта. Ньукулай Чуор айар үлэтин таһынан суруналыыс, публицист, очеркист быһыытынан ханна сылдьыбыт сирдэриттэн сырдатара. Уопуттаах суруйааччы быһыытынан, Венера, Аким Кондратьев, Илья Зверев о.д.а. айа үлэлэрин аартыгар күүс-көмө буолбута.
Харитонова Сардана Альбертовна-Күн Күбэйэ. 1986 с. Күүкэйгэ төрөөбүтэ. Иллэҥ кэмигэр иистэнэр, ыллыыр, үҥкүүлүүр, хоһоон айар.
Христофорова Антонина Степановна-Хагдаанай. 1956 с. Сунтаарга төрөөбүтэ. 2007 с. бастакы “Кырыылаах кылыһым кылыһаҕа” диэн хоһооннорун хомуурунньуга, 2013 с. “Ырыа өлбөт анала” диэн ааттаах саха чулуу бэйиэтэ Альберт Бүлүүйүскэй олоҕун уонна айар үлэтин сырдатар үлэтэ тахсыбыта. Идэтинэн уруһуй уонна черчение учуутала, СӨ норуотун маастара.
Чойнова (Васильева) Екатерина Михайловна. (1974-2020). Илимнииргэ төрөөбүтэ. Оҕо эрдэҕиттэн айар дьоҕурдааҕа. Ырыа буолбут хоһооннордоох.
Чойнова (Иванова) Инна Владимировна. 1955 с. Кэмпэндээйигэ төрөөбүтэ. Оскуолаҕа үөрэнэр сылларыттан тэттик кэпсээннэри суруйар. Идэтинэн математика учуутала. 2015 с. “Проза.ру” сайтка кэпсээннэрин ыыппыта улахан биһирэбили ылбыттара, кыайыылаах буолбута. 2016 с. Россия суруйааччыларын сойууһугар киирбитэ.
Чолбодукова (Данилова) Агафья Дмитрьевна-Чолбон Кыыһа. 1946 с. Сунтаар оройуонун Туойдаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хоһоон суруйуутунан аҕыйах сылтан бэттэх дьарыктанар.
Шадринова Ангелина Николаевна-Суоһааны (СУРУЙААЧЧЫ СОЙУУҺУН ЧИЛИЭНЭ).
Ымычанова Александра Степановна. 1938 с. Хадан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Эдэр эрдэҕиттэн суруйар идэлээх. Бордоҥҥо олорор.
Яковлева Наталья Дмитриевна. 1954 с. Сунтаар сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ.
Яковлева Ульяна Юрьевна-Лиана Ю. 1995 с. хоһоон суруйар.