Наталья Михалева-Сайа
(09.05.1964)
Михалева Наталья Владимировна – член СП РС (Я) с 1994 г. Член Союза журналистов РФ. Отличник культуры РС (Я). Народный писатель РС(Я) (2021).
Родилась в с. Тюбяй Сунтарского района ЯАССР. В 1985 г. окончила Хабаровский институт культуры и искусства по специальности «организатор-методист культурно-просветительской работы».
После окончания института работала в отделе культуры родного района, директором улусного телевидения (1991–2001), параллельно редактором газеты «Сунтаар сулуһа» (1998–1999).
Наталью Михалеву, как перпективного молодого писателя, отметили на республиканском семинаре молодых писателей (1987). С 1986 г. начала печататься на страницах республиканских газет и журналов. С момента выхода первой книги “Тыллыы” именитые писатели, поэты, критики приветствовали появление молодой поэтессы и благословили ее на дальнейшие свершения. Ее стихотворения привлекли внимание читателей выразительностью образов и оригинальностью поэтического голоса. Поэзия Н. Михалевой отличается удивительной мелодичностью, поэтому на ее стихи написано много песен. Сайа также прозаик, пишет рассказы и повести.
Работает в НВК «Саха» с 2001 г., автор и ведущая рейтинговых телепередач.
Почетный гражданин Сунтарского улуса и Тюбяйского наслега.
Произведения
Тыллыы : хоһооннор. – Дьокуускай : Ситим,1994. – 79 с.
Бүгүн түүн : кэпсээннэр, хоһооннор. – Дьокуускай : Бичик, 2000. – 173 с.
Күөх ньургуһун : сэһэн. – Дьокуускай : Бичик, 2004. – 128 с.
Кистэлэҥ халлааным айыыта : хоһооннор. – Дьокуускай : Бичик, 2006. – 159 с.
Аата суох сибэкки : хоһооннор, ахтыылар, кэпсээннэр. – Дьокуускай : Бичик, 2009. – 224 с.
Эрэнэ сүрэхпин аһабын : хоһооннор. – Дьокуускай : Бичик, 2012. – 128 с. : портр.
Эрэн миэхэ : хоһооннор. – Дьокуускай : СМИК-Мастер, 2014. – 114 с.
“Кэпсиэ” кэннэ аһаҕастык : ахтыы-кэпсээн, уочаркалар, ыстатыйалар. – Дьокуускай : Бичик, 2017. – 255 с. : портр.
Тыыннаах тылбаас : хоһооннор. – Дьокуускай : Көмүөл, 2018. – 163 с. : портр.
Алтан Сэргэм : хоһооннор. – Дьокуускай : Көмүөл, 2019. – 575 с.
Ньургуһун : (хоһооннор уонна кэпсээннэр хомуурунньуктара) / «Сунтаар сонуннара» хаһыат ред. ; [хомуйан оҥордо, киирии тылы суруйда Александр Павлов]. – Бүлүү : Бүлүү оройуонун типографията, 1992. – С. 120-127.
Уйгур : сэһэн. – Дьокуускай : Бичик, 2021. – 157, [2] с.
Улуу Тымныы оҕуһа : үһүйээн-остуоруйа. – Дьокуускай : Айар, 2023. – 32 с. : ил.
Барыта баар этэ… : кыһыл көмүс кынаттаах хоһооннор : ырыанньык. – Дьокуускай : Айар, 2024. – 144 с.
***
Олоҥхо өрөгөйө – саха саргыта / [хомуйан оҥордо Сайа]. – Дьокуускай : Бичик, 2010. – 96 с.
Түбэй нэһилиэгэ, Сунтаар улууһа / [хомуйан оҥордулар : Т. В. Михайлова (Михалева), Н. В. Михалева-Сайа]. – Дьокуускай : Бичик, 2010. – 656 с. – (Саха сирин нэһилиэктэрэ).
Алтан аарык тойуга / «Сунтаар улууһа» МТ дьаһалтата, Улуус култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга салалтата, С. А. Зверев-Кыыл Уола аатынан Сунтаардааҕы мусуойдар түмэллэрэ ; [хомуйан оҥордо, ыстатыйалар ааптардара Н. В. Михалева-Сайа]. – Дьокуускай : Бичик, 2011. – 72 с. : ил.
Кулууп уола – Норуот уола / [хомуйан оҥордо Н. В. Михалева-Сайа]. – Дьокуускай : ООО «СМИК Мастер. Полиграфия», 2012. – 207 с.
Олох дьолун биһиктээн : [СР култууратын үтүөлээх үлэһитэ, норуот ырыаһыта, Сунтаар улууһун бочуоттаах олохтооҕо Е. П. Захарова олоҕун, айар үлэтин туһунан] / [хомуйан оҥордо Н. В. Михалева]. – Дьокуускай : Якутский край, 2012. – 84 с.
Тимофеев-Терешкин, М. Н. На рубеже двух эпох : воспоминания, научные труды, статьи, письма, произведения / М. Н. Тимофеев-Терешкин ; [сост. : Н. В. Михалева-Сайа и др]. – Якутск : Смик-Мастер. Полиграфия, 2013. – 616 с. 8 ил.
Улуу чыпчаал. – Смик-Мастер. Полиграфия, 2017. – 103 с. : ил., портр. – (“Сунтаар – Олоҥхо дойдута” көмүс серия ; т. 1).
О жизни и деятельности
Наталья Михалева-Сайа // Окорокова, В. Б. Этигэн сүрэх айманар тойуга / В. Б. Окорокова. – Дьокуускай : Бичик, 2002. – С. 84-100.
Сайа (Наталья Михалева) // Баҕатаайыскай, Р. Алгыс курдук саныыбын… / Рафаэль Баҕатаайыскай. – Дьокуускай, 2003. – С. 91-94.
Үлэбиттэн дуоһуйууну ылабын // Протопопова, Н. И. Биһиги кэммит биһирэмнээх дьоно : [интервьюлар] / Натали. – Дьокуускай, 2011. – С. 23-28.
Иэйэр кут илбистээх уотугар умайан // Нельбисова Г. В. Ырыа түһүлгэтигэр Сунтаар кыргыттара / Г. В. Нельбисова. – Дьокуускай , 2013. – С. 23-30.
***
Писатели земли Олонхо : биобиблиогр. справ. / сост. : Д. В. Кириллин, В. Н. Павлова, С. Д. Шевков. ; Союз писателей Якутии, Союз писателей, Респ. Саха (Якутия), Якут. Нац. б-ка. – Якутск, 2000. – 445, [1] с. : фот. – С. 283.
Писатели Якутии : биобиблиографический справочник / автор-составитель В. Н. Павлова ; редакционная коллегия: О. Г. Сидоров [и др.] ; фотографии и репродукции А. И. Винокурова и др. – Якутск : Бичик, 2019. – 720 с.
О ней, с. 370-371.