Балаҕан ыйын 10-16 күннэригэр Барнаул куоракка норуоттар икки ардыларынааҕы «Краеведение: многогранность подходов, безграничность идей » диэн ааттаах научнай-практическай конференция-семинар буолан ааста. Бу улахан тэрээһиҥҥэ Белоруссияттан, Узбекистантан уонна Арассыыйа араас регионнарыттан 300 тахса бибилэтиэкэрдэр, архыып, мусуой үлэһиттэрэ, учуонайдар кыттыыны ыллылар.
Биһиги улууспутуттан Куокуну нэһилиэгин бибилэтиэкэрэ Жанна Генерова, Сунтаар киин бибилэтиэкэтиттэн Мария Томская буолан семинар үлэтигэр кыттынныбыт. 5 күн устата бибилэтиэкэлэргэ кыраайы үөрэтиигэ, билиини тарҕатыыга, үйэтитиигэ хайдах үлэлэр, туох кыһалҕалар, ону хайдах туоратарга аналлаах араас дакылааттар, ырытыылар, кэпсэтиилэр буоллулар. Мария Ивановна «Методическое обеспечения краеведческой деятельности библиотек» диэн дакылаата стендэҕэ турбута, онтон мин бу сайын Кэмпэндээйигэ тэриллибит турмаршруттар, экскурсиялар тустарынан кэпсээтим. Бу маршруттарга сылдьыбыт дьон Кэмпэндээйи туһунан үгүһү биллибит диэн сэҥээрбиттэрэ. Уопсайа икки ыйга араас регионнартан, улуустартан 400 тахса киһи сылдьан Кэмпэндээйи, туус историятын, айылҕатын туһунан элбэҕи билэн сөҕөн махтайан бардылар.
Семинарга араас регионнар библиотекалара бэлэмнээн таһаарбыт кинигэлэрин быыстапката турда, манна Сунтаар кииннэммит бибилэтиэчинэй систиэмэтин иһинэн тахсыбыт кинигэлэр эмиэ турдулар. Онтон бу кинигэлэр семинары тэрийбит Алтай бибилэтиэкэтигэр бэлэх хаалаллар. Мария Ивановна Сунтаар улууһун кииннэммит бибилэтиэкэтин салайааччытын Изабелла Жиркова эҕэрдэ суругун кытары 2022 сыллаахха Өрөспүүбүлүкэ 100 сааһыгар анан тахсыбыт 3 туомнаах «История Якутии» диэн дьоһуннаах кинигэни бибилэтиэкэ салайааччытыгар Татьяна Егороваҕа үөрүүлээх түгэҥҥэ туттарда.
Ыалдьыттары Алтаай киин бибилэтиэкэтин иһинэн, Барнаул куорат устун экскурсияҕа сырыттыннардылар. Биир күн 250 км ыраах сытар Колывань диэн сэлиэнньэҕэ өҥнөөх таастарынан араас оҥоһуктары, мозаикалары оҥорор баай устуоруйалаах собуокка, Змеегорск диэн хайа рудатын хостуур куоракка түмэл көрөн астынан кэллибит.
Семинар түмүк күнүгэр Арассыыйа национальнай бибилэтиэкэтин үлэһиттэрэ 1992 сылтан бүгүҥҥэ диэри библиографическай ыйынньыктар бэчээттэнэн тахсыыларын Арассыыйа үрдүнэн чинчийэн ырыппыттарын билиһиннэрдилэр. Манна элбэх көрдөрүүгэ барыларыттан бастакы күөҥҥэ Саха сирин Национальнай бибилэтиэкэтэ сылдьар диэн бэлиэтээбиттэригэр олус диэн киэн тутуннубут. Арассыыйа бибилэтиэкэлэрин ассоциациятын кыраайы үөрэтэр секция салайааччыта Надежда Балацкаяттан семинар үлэтин туһунан санаатын үллэһиннэ. Кини Саха сирин бибилэтиэкэлэрин үлэлэрин үрдүктүк сыаналаата, саха норуотун култууратын үйэ-саас тухары кэлэр көлүөнэлэргэ хаалларан үйэтитэтэллэр диэн бэлиэтээтэ. Сунтаар бибилэтиэкэтэ бу хайысхаҕа эмиэ күүскэ үлэлиигит диэтэ, билиҥҥи тыҥаан турар ситимҥэ баар Сунтаар туһунан суруллубуту архыыптыыр үлэни саҕалыырга ыйда. Надежда Михайловна кэллиэгэтин Маргарита Мартиросованы кытары бу олус наадалаах үлэ хайдах барыахтааҕын ымпыгын — чымпыгын суруйбут «Краеведческий веб-архив в структуре информационных ресурсов библиотеки: модель и возможности реализации» кинигэтин хаһы да ыллыбыт. Питер куоракка Арассыыйа национальнай бибилэтиэкэтигэр, архыыптарга кэлэн үлэлээҥ, көмөлөһүөхпүт диэн ыҥырда. Уонна сунтаардар сахалыы сайбаччы таҥнан, киэргэл иилинэн кэллиэгэлэрбитин сөхтөрдүбүт, үгүс дьон хаартыскаҕа түһүстэ. Бэл, Надежда Михайловна «семинар ыыппакка эһигини көрө олордум ээ» диэн күллэ. Эһиилги семинар Мурманскай куоракка буолар, онно бибилэтиэкэлэргэ туох кыһалҕалаах боппуруостары быһаарсабыт диэн торумнаан улахан тэрээһини түмүктээтибит.
Татьяна Местникова, Кэмпэндээйи
